بررسی زمانی و مکانی کیفیت آب زیرزمینی با تاکید بر مصارف صنعتی در حوزه آبریز سفیدرود

یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در مصارف مختلف آب، کیفیت شیمیایی آن است. شناخت کیفیت آب زیرزمینی به عنوان ابزاری مناسب برای ارزیابی نحوه مدیریت منابع آب در نظر گرفته شده است. بر همین اساس، در این مطالعه با هدف آشکارسازی کیفیت شیمیایی آب های زیرزمینی محدوده حوزه آبریز سفیدرود به منظور مصارف صنعتی و نیز بررسی روند تغییرات طی سه دوره آماری (1397-1380)، متغیرهای هدایت الکتریکی، کل جامدات محلول، نسبت جذب سدیم، بی کربنات، کربنات، کلر، سولفات، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم برداشت شده از حوزه آبریز انجام شد. برای نیل به اهداف از اطلاعات 360 منبع بهره برداری در مقیاس سالانه مربوط به دوره آماری 18 ساله استفاده شد. بر اساس اطلاعات موجود، به منظور تهیه نقشه های پهنه بندی کیفی مصارف آب با شاخص لانژلیه، توزیع متغیرهای موثر در کیفیت مصارف صنعتی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش درون یابی زمین آماری برای منطقه مورد مطالعه انجام گرفت. نتایج روندیابی متغیرهای کیفی آب نشان داد آبخوان طارم-خلخال و گل تپه-زرین آباد با بیشینه مقادیر هدایت الکتریکی (1778 میکروزیمنس بر سانتی متر) و کل جامدات محلول (1135 میلی گرم بر لیتر)، از کیفیت آب زیرزمینی پایین تری نسبت به سایر محدوده ها در حوزه آبریز سفیدرود برخوردار است. هم چنین، آبخوان طارم-خلخال در دوره 87-80 بالاترین مقدار نسبت جذب سدیم (9/3 درصد) را نسبت به سایر آبخوان ها نشان داد. ارزیابی کیفیت آب صنعتی، نشان گر خورنده بودن 67 درصد و رسوب گذار بودن 32 درصد نمونه های آبی بود. تحلیل نقشه های پهنه بندی کیفی جهت مصارف صنعتی نشان داد که آبخوان آستانه-کوچصفهان و دیواندره-بیجار و بخش مرکزی آبخوان زنجان و نواحی غربی آبخوان گل تپه-زربن آباد دارای ویژگی رسوب گذاری و سایر آبخوان ها دارای ویژگی خورندگی هستند. بنابراین، در استفاده از این منابع در صنعت، سامانه های آب رسانی شهری و کشاورزی، به خصوص در سامانه های آبیاری تحت فشار، می بایست تمهیدات لازم در نظر گرفته شود تا کم ترین آسیب به لوله ها و اتصالات فلزی وارد شود.