دگرگونی و دگرریختی دما بالای پالئوزوییک در ارتباط با بسته شدن پروتوتتیس و بازشدن پالئوتتیس در شمال خردقاره شرق-ایران مرکزی، بر پایه کانی شناسی متاگرانیت آیرکان

این پژوهش بر پایه سنگ نگاری و شیمی کانی های سازنده متاگرانیت آیرکان به بررسی رخداد دگرگونی دما-فشار بالا در ارتباط با بسته شدن پروتوتتیس در آغاز اردوویسین و دگرریختی دمابالا در ارتباط با بازشدن پالئوتتیس در دونین بالایی در شمال خردقاره شرق-ایران مرکزی می پردازد. دمافشارسنجی بر پایه داده های شیمی کانی ها و داده های پیشین شیمی سنگ کل این متاگرانیت نشان دهنده ضخیم شدگی پوسته قدیمی قاره ای و رخداد یک دگرگونی دما-فشار بالا و در نتیجه، آناتکسی (آب زدایی میکا) در دمای نزدیک به 817-850 درجه سانتیگراد است. این رویداد با برخورد قاره ها در شمال بلوک یزد هنگام بسته شدن اقیانوس پروتوتتیس از یونان تا ایران و هیمالیا و کوهزایی پان-آفریکن از پرکامبرین تا آغاز اردوویسین همخوانی دارد. افزون براین، ویژگی های سنگ نگاری (مانند پیدایش پرتیت شعله ای، میرمکیت و بازتبلور کوارتزها و فلدسپارها) نشان می دهند این گرانیت در یک پهنه برشی ژرف و در دمای نزدیک به 500-700 درجه سانتیگراد دچار دگرریختی دگرگونی کمابیش درجه بالا شده است. بر پایه داده های سن سنجی پیشین می توان آن را پیامد تحولات پالئوتتیس در مرز فعال قاره ای جنوب اوراسیا در دونین بالایی دانست.