نقد یک طبع آزمایی شاعرانه (التزام شتر حجره)
التزام یکی از شگردهای ادبی است که به اعتقاد منتقدان هم می تواند زیبایی بیافریند و هم باعث تفنن و تصنع افراطی گردد. التزام مورد نظر در این پژوهش تکرار یک یا دو کلمه در هر بیت یا مصراع است که شاعر از آغاز تا پایان غزل، قصیده یا قطعه، خود را ملزم به ذکر آن کند. محققین پیشین نوشته اند "شتر حجره"، نام قصیده ای از کاتبی ترشیزی که در هر بیت دو کلمه مستبعد "حجره" و "شتر" را التزام کرده است و بسیاری از شعرا او را تقلید و تتبع نموده اند، اما واقعیت آن است که پیش از کاتبی نیز این نوع طبع آزمایی شاعرانه، با دو واژه ناسازگار با یکدیگر مانند "شتر" و "حجره" سابقه داشته و شعرای بسیاری تا عهد قاجار و پهلوی ذوق خود را تحت شکنجه التزام-های دشواری مانند این قرار داده اند. در پژوهش حاضر که به صورت کتابخانه ای انجام شده، این پژوهشگر با این پرسش روبرو شد که در این التزام های دشوار کدامین شعرا تتبع کرده اند و چه کلمات دیگری تا عهد قاجار و پهلوی به آن افزوده شده است؟
التزام ، شتر ، حجره ، کاتبی ، خواجوی کرمانی
-
تشیع و گرایش های شیعی در بین عارفان شیراز سده های هفتم تا نهم
*، مهدی فاموری
مجله پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)، پاییز و زمستان 1403 -
اسطوره نمادین شیر در عرفان مولوی، عطار و سنایی و انعکاس آن بر سکه های ایلخانی
الهام ولایتی، *، جلیل نظری
نشریه مطالعات هنر اسلامی، تابستان 1403