بررسی تطبیقی کاربست ملاحظات برنامه ریزی محیطی و اخلاق محیط زیستی در برنامه های توسعه شهرهای تهران؛ سیدنی؛ استکهلم و لندن

کلان شهر تهران با انبوهی از مشکلات محیط زیستی از آلوده ترین شهرهای جهان ست. عدم پاسخگویی مناسب طرح های توسعه شهری در ایران به نیازهای محیطی، ضرورت تغییر نگرش ها در برنامه ریزی شهری را بر مبنای اصول برنامه ریزی محیطی و اخلاق محیط زیستی تببین می نماید. از این رو کاربست ملاحظات مرتبط در طرح های توسعه شهری اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش که از نظر هدف در دسته تحقیقات کاربردی و توسعه ای قرار دارد در تلاش است با استفاده از روش ارزیابی تطبیقی و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات مرتبط با پژوهش به بررسی محتوای ساختار اسناد طرح های توسعه شهری در سیدنی، استکهلم و لندن؛ پرداخته و ملاحظات مرتبط محیط زیستی در طرح جامع تهران (مصوب 86)، ارزیابی و با نمونه های موفق تطبیق داده شود. بررسی ها نشان می دهد؛ طرح راهبردی-ساختاری تهران ضمن توجه کلی به برخی ملاحظات محیطی از جمله حفاظت محیط زیست؛ زیرساخت های شهری؛ نظام حمل و نقل شهری؛ ایمنی در برابر حوادث طبیعی؛ بهبود کیفیت محیط و مساله آب و... ؛ هم چنان اما روح حاکم بر آن، دارای یک رویه و رویکرد کالبدی است. در مقایسه با اسناد توسعه شهری در جوامع غربی؛ که به رویکردهای تحقق اهداف اصلی برنامه ریزی محیطی از طریق مساکن پایدار، حمل و نقل پایدار، مدیریت هوشمند انرژی، کاهش گازهای گلخانه ای، تغییرات اقلیمی پرداخته شده است. تاکید بر موضوعات اخلاق محیط-زیستی از جمله توجه به چرخه های اکولوژیکی و یکپارچه کردن خدمات اکوسیستم؛ قائل شدن ارزش ذاتی به طبیعت، اهمیت تنوع زیستی و چرخه های زیست بوم از جمله نقاط قوت این طرح ها ست، در مقابل این توجهات در طرح تهران مغفول واقع گردیده است.