تحلیل فضایی تغییرات اقلیم بر عملکرد زعفران (مطالعه موردی شهرستان های استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی)

با توجه به اهمیت تغییرات اقلیم بر تولیدات محصولات کشاورزی و وابستگی میزان عملکرد به نزولات جوی، هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر متغیرهای اقلیمی چون دما، بارندگی، نهاده های مصرفی کود و پیاز بر عملکرد زعفران در شهرستان های استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی طی سال های 1398-1380 است. بدین منظور با استفاده از مدل ریکاردین و مدل فضایی مختلط خود رگرسیونی(SAR) تاثیر تغییرات اقلیمی در سه اقلیم گرم ، معتدل و سرد در استان های مذکور بررسی گردید. نتایج حاصل از مدل در سه اقلیم نشان داد که میزان بارندگی، کود و پیاز برخلاف دما بر عملکرد زعفران تاثیر مثبت و معنی داری دارد و معنی دار بودن ضریب وقفه فضایی متغیر وابسته، وجود اثرات فضایی را تایید می کند. از این رو با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش مبنی بر افزایش رخدادهای جدی درجه حرارت بالا ، کاهش بارندگی و کاهش عملکرد زعفران در دوره های آتی و نقش غیر قابل انکار زعفران در معیشت، اشتغال و درآمدزایی کشاورزان منطقه ضرورت دارد استفاده از ارقام محصول که مقاومت بیشتری در برابر خشکسالی و گرما دارند، مورد توجه قرار گیرد.