دین و توسعه

معنای لغوی دین، انقیاد، خضوع، پیروی، اطاعت، تسلیم و جزا است و معنای اصطلاحی آن مجموعه عقاید، اخلاق، قوانین و مقرراتی است که برای اداره امور جامعه انسانی و پرورش انسان ها باشد. آنگاه که همه این مجموعه حق باشد دین را دین حق یعنی دینی که عقاید، اخلاق و قوانین و مقررات آن از طرف خداوند نازل شده، می نامند. در قرآن از آن به دین الله ، دین الحق یاد شده است. از آنجا که دین برای اداره امور جامعه انسانی و پرورش انسان هاست، هماهنگی قوانین و مقررات آن با نیاز واقعی جامعه و مناسبت آن با تحولات اجتماع و مطابقت آن با سرشت و سیر جوهری انسان، میزان حق بودن آن است. اسلام به حکم آنکه از ناحیه خدا آمده و مبتنی بر فطرت انسانی است یعنی مبدا فاعلی آن خدا و مبدا قابلی آن فطرت انسان هاست، تنها دین حق بوده و کامل و تمام است «الیوم اکملت لکم دینکم» و جز آن هیچ قانونی از هیچ کس پذیرفته نیست ان الدین عند الله الاسلام و هر کس غیر از این آئین را دنبال کند از او به هیچ عنوان پذیرفته نخواهد بود «و من یبتغ غیر الاسلام دینا فلن یقبل منه». شهر اسلامی را مدینه می نامند زیرا مدینه مکان ظهور دین و مهد تمدن و مدنیت ناشی از دین است و از این رو با حضور پیامبر و پیاده شدن دین در یثرب مدینه النبی شکل گرفت.