شناسایی مناطق در معرض ایجاد فروچاله با استفاده از تصاویر راداری (مطالعه موردی: دشت قروه)

یکی از مخاطراتی که بسیاری از دشت های ایران را دربرگرفته است، فرونشست است. فرونشست می تواند با اثرات منفی زیادی از جمله ایجاد فروچاله همراه باشد. یکی از دشت هایی که در طی سال های اخیر با مخاطره فرونشست مواجه شده است و مستعد ایجاد فروچاله است، دشت قروه در شرق استان کردستان است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به شناسایی مناطق مستعد وقوع فروچاله در این دشت پرداخته شده است. در این پژوهش از تصاویر راداری سنتینل 1، تصویر ماهواره لندست 8 و اطلاعات مربوط به چاه های پیزومتری منطقه به عنوان مهم ترین داده های تحقیق استفاده شده است. مهم ترین ابزارهای مورد استفاده در تحقیق، ArcGIS، GMT، ENVI و Expert Choice بوده است. همچنین در این تحقیق از مدل های سری زمانی SBAS، حداکثر احتمال و AHP استفاده شده است. این پژوهش در چند مرحله انجام شده است که در مرحله اول به ارزیابی میزان فرونشست منطقه پرداخته شده است. در مرحله دوم، مناطق مستعد وقوع فروچاله مشخص شده است و در مرحله سوم، به تحلیل عوامل موثر در فرونشست منطقه و ارائه راهکارهای موثر در کنترل آن پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصله، میانگین افت سطح آب زیرزمینی در بخش زیادی از دشت قروه بیش از 1 متر در سال بوده است و این مسئله سبب شده است تا این دشت در طی سال های 2018 تا 2022 با 379 میلی متر فرونشست مواجه باشد. همچنین در این پژوهش بر مبنای فرونشست رخ داده، مناطق در معرض فروچاله شناسایی شده است که بر اساس نتایج حاصله، مناطق مجاور شهر دزج و مناطق مجاور روستاهای وینسار، شکوه آباد و گنجی پتانسیل بالایی از نظر وقوع فروچاله دارند. با توجه به موارد مذکور، دشت قروه پتانسیل بالایی از نظر تشدید مخاطره فرونشست و وقوع فروچاله دارد و بهترین راهکار کنترل آن، برنامه ریزی بر مبنای توانمندی های محیطی آن است.