اثر افزایش دما بر روند تغییرات ماهانه سطح پوشش، عمق و آب معادل برف و تهدید منابع شرب و کشاورزی؛ مطالعه موردی (استان همدان)

در این مطالعه، روند زمانی بارش برف در این استان در دوره 1982-2023 بررسی شد. برای این منظور، داده های سطح پوشش برف (SC)، آب معادل برف (SWE) و عمق برف (SDepth) برای ماه های مختلف با استفاده از تصاویر ماهواره ای حاصل از محصول FLDAS استخراج شد. نتایج نشان داد که با افزایش 33/3 درجه سانتی گرادی متوسط دما در این دوره، SC با کاهش 13/90 درصدی مواجه شده و سال های 1982 و 2021 به ترتیب با مجموع 04/41043 و 12/4048 کیلومتر مربع بیشترین و کمترین SC را داشته اند. به طور میانگین، پوشش برف در ماه های می تا اکتبر وجود نداشته و در آپریل و نوامبر ناچیز (به ترتیب 10/170 و 72/286 کیلومتر مربع) بوده است. ژانویه بیشترین SC را با 22/5182 کیلومتر مربع داشته و در فوریه، مارس و دسامبر نیز پوشش برف مشاهده شده که هم ز مان با اواخر پاییز تا اوایل بهار ایران است. نتایج آزمون های من-کندال و شیب تایل-سن نشان داد که روند SC، SWE و SDepth در ژانویه، فوریه و مارس کاهشی و معنی دار بوده است. در هر چهار ماه ژانویه، فوریه، مارس و دسامبر، روند دمای هوا افزایشی و روند بارش کاهشی بوده است. در ژانویه و دسامبر، SC به ترتیب تندترین و ملایم ترین شیب کاهشی را داشته است. مقادیر ضریب پیرسون بیانگر همبستگی معکوس و معنی دار (در سطح 01/0) SC، SWE و SDepth با دما است. در کل، همبستگی این پارامترها با دما در مقایسه با بارش بیشتر بوده است، به ویژه در فوریه و مارس که دمای بیشتری نسبت به دسامبر و ژانویه داشته اند.