بررسی سندی و دلالی روایت «رویا الانبیاء وحی» در نظریه «محمد، راوی رویای رسولانه»

اصل ارتباط عالم معنا با ماده با کانال وحی همواره محل تامل بوده است. تحلیل چرایی این مسئله به تفاوت ماهوی عالم ماده با معنا برمی گردد. برخی مخالفان عصر بعثت با اتهاماتی اصل ارتباط را زیر سوال می بردند. در دوران کنونی، نواندیشانی سعی در تاویل و امروزی کردن مقوله پیچیده وحی دارند. سروش ازجمله آنان است که نظراتش در طول سه دهه اخیر همواره در حال تغییر و تطور است. وی در دیدگاه های پیشین خود، قرآن را کلام خدا می دانست؛ اکنون رویاهای پیامبر می داند. نظر به اهمیت موضوع و پاسخ مبنایی و دقیق، این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و سطح تحلیل محتوا به دنبال تحلیل فقه الحدیثی روایت «رویا الانبیاء وحی» است با این سوال محوری که «روایت مذکور ازنظر اعتبار سندی و متنی چگونه است و رابطه دلالت روایت با اصل نظریه چگونه است؟». نتیجه پژوهش نشان می دهد که روایت در منابع فریقین، ضعف سندی دارد. ازنظر دلالت نیز بعد از تشکیل خانواده حدیث، و استفاده از ادله عقلی و قرآنی، مشخص می شود این روایت بر مدعای سروش که کل وحی قرآنی را در رویا می داند، دلالت ندارد. به عبارت دیگر، دلالت روایت این است که مشاهدات پیامبر2 منشا الهی دارد، نه اینکه قرآن از کانال رویا نازل شده باشد. همچنین این گزاره که «رویای انبیا وحی است»، غیر از این گزاره است که «وحی انبیا رویاست».