چگونگی و چرایی شیوع بیماری های همه گیر در یزد از عصر تیموری تا پایان صفویه

 شیوع بیماری های همه گیر در یزد قدمتی دیرینه دارد. رویکرد این پژوهش به بیماری های همه گیر، مبتنی بر گزارش این بیماری ها در یزد، بر اساس منابع عمومی و محلی عصر تیموری تا پایان صفویه می باشد. نگاهی گذرا در منابع این ادوار بیانگر آن است که شیوع بیماری های همه گیر در یزد که تاثیر مستقیم بر زندگی اجتماعی و اقتصادی به خصوص طبقات فرودست جامعه داشته است، بیشتر بر حسب عوامل سیاسی بوده است. این پژوهش درصدد است تا به سوالات ذیل پاسخ گوید: در بازه زمانی موضوع پژوهش حاضر، چه عواملی در شیوع بیماری های همه گیر در یزد تاثیرگذار بوده است؟ بیماری های همه گیر از نظر جامعه شناختی بر کدام طبقات اجتماعی تاثیر بیشتری داشته است و چه عواملی در این تاثیر موثر بوده است؟

 این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی و بر پایه ای مطالعه کتابخانه ای با مراجعه به منابع دست اول و دوم درصدد است تا با بررسی گزارش این منابع در زمینه شیوع بیماری های همه گیر، به چگونگی و چرایی شیوع این بیماری ها در یزد در این ادوار توجه نماید.

ملاحظات اخلاقی: 

در تدوین این پژوهش اصل امانتداری و صداقت در استناد به متون مورد استفاده و اصالت منبع و پرهیز از جانبداری در مراجعه به متون یا تحلیل ها رعایت شده است.

 یافته ها نشان می دهد که در دوره تیموری و بعدها صفویه، شیوع بیماری های همه گیر در یزد ارتباط مستقیمی با وضعیت سیاسی و اقتصادی و اجتماعی عصر خود داشته است. از این رو هر زمان اوضاع سیاسی داخلی و خارجی رو به تنش می رفت، در شیوع بیماری های همه گیر نقش به سزایی را ایفا می کرد و در کنار آن هرچه افراد جامعه در تنگنای اقتصادی چون قحطی و کبود یا نبود ارزاق و مایحتاج خود، قرار می گرفتند، بر گسترش بیماری های همه گیر تاثیرگذار بوده است.

 بررسی ها نشان می دهد که بیماری های همه گیر در دوره تیموری در یزد، شیوع بیشتری داشته است که خسارت های جانی و مالی بسیاری بر جای گذاشته است که بیشتر در پی نبردها و محاصره های متمادی و یا به دلیل قحطی ها و خشکسالی های گسترده، شیوع می یافته است. در این دوره بیشتر طبقات فرودست جامعه یزد با این بیماری درگیر بودند، ولی در دوره صفویه، همه طبقات جامعه از این بیماری تاثیر پذیرفته است.