اثر کم آبیاری بر محتوی نسبی آب، غلظت پرولین، محتوی آنزیم های آنتی اکسیدان، غلظت کلروفیل و عملکرد علوفه پنج گونه شبدر (Trifolium spp)

به منظور مطالعه اثر کم آبیاری بر محتوی نسبی آب، غلظت پرولین، محتوی آنزیم های آنتی اکسیدان، غلظت کلروفیل و عملکرد علوفه 5 گونه شبدر آزمایشی مزرعه ای به شکل کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 انجام شد. کم آبیاری در سه سطح (0 (عدم کم آبیاری) و کم آبیاری 20 و 40 درصد کمتر از نیاز آبیاری گیاه) به عنوان عامل اصلی و 5 گونه شبدر (Trifolium resupinatum (شبدر ایرانی)، T. alexandrium (شبدر برسیم) ، T. lapaceaum ، T. echinatum و T. diffusum) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با افزایش کم آبیاری تا سطح 40 درصد، غلظت پرولین به میزان 93 درصد و محتوی آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز به ترتیب به میزان 12، 98 و 83 درصد افزایش یافت. اما محتوی نسبی آب، عملکرد علوفه تازه و علوفه خشک به ترتیب به میزان 22، 24 و 29 درصد کاهش پیدا کرد. بیشترین محتوی نسبی آب، غلظت کلروفیل a و b و محتوی آنزیم های آنتی اکسیدان بدون تفاوت معنی دار در دو رقم T. resupinatum و T. alexandrium مشاهده شد. بررسی اثر متقابل دو عامل (کم آبیاری × گونه) نشان داد که با افزایش کم آبیاری عملکرد علوفه تازه و خشک هر پنج گونه به طور معنی داری کاهش یافت. در هر سه سطح کم آبیاری بالاترین عملکرد علوفه تازه (39/20، 81/18 و94/13تن در هکتار) و خشک (59/4، 25/4 و 06/3 تن در هکتار) در گونه T. resupinatum به دست آمد به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که هر 5 گونه دارای پایداری لازم در شرایط تنش نیستند. بنابراین به کارگیری روش کم آبیاری در مورد گونه های موردمطالعه تنها در صورتی قابل توجیه خواهد بود که کاهش 20 و 40 درصدی در میزان آب مصرفی در مقایسه با کاهش عملکرد این محصول دارای مزیت بیشتری باشد.