چالش های اقتصادی- اجتماعی پرورش ماهی در قفس در منطقه جنوبی دریای کاسپین

پرورش و تولید ماهی در قفس های دریایی ازجمله روش های تولید تجاری آبزیان در جهان محسوب می شود. می توان با رعایت کامل شرایط زیستی، غیر زیستی، اجتماعی- اقتصادی و همچنین محیط زیستی و با توجه به توسعه پایدار نسبت به توسعه آبزی پروری در دریای کاسپین اقدام نمود. پرورش ماهی در قفس از بعد اقتصادی دارای اهمیت زیادی است و تعیین چالش ها و موانع پیش از سرمایه گذاری به منظور کاهش ریسک سرمایه گزاری در آن نقش اساسی دارد. هدف این مقاله بررسی چالش های اقتصادی- اجتماعی توسعه آبزی پروری در قفس در سواحل جنوبی دریای کاسپین با استفاده از ترکیب تحلیل SWOT و FAHP و سپس تعیین اولویت های استراتژیک بر اساس ماتریس برنامه ریزی استراتژی های کمی (QSPM) است. به منظور دستیابی به چالش ها و همچنین تدوین استراتژی ها از مدل تحلیلی SWOT و استفاده ازنظر 30 نفر از خبرگان شیلاتی از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسش نامه در سال 1400-1399 استفاده شد. با توجه به امتیاز نهایی به دست آمده، عوامل فرصت امتیاز 89/2 و عوامل تهدید امتیاز 54/3 را به خود اختصاص دادند. درنتیجه نقاط تهدید بر فرصت ها غلبه دارند و نشان می دهد وضعیت موجود این فعالیت نیازمند اتخاذ راهبردهایی درزمینه کاهش تهدیدها است. با توجه به مجموع نمرات ماتریس به دست آمده، امتیاز عوامل خارجی نشان دهنده نیاز به تدوین استراتژی تدافعی برای کاهش حداقل ریسک در سرمایه گذاری است. بر اساس تحلیل SWOT راهبردهای با بیشترین امتیاز عبارت اند از: "تدوین استاندارها، ضوابط و مکان یابی مناطق مناسب استقرار سایت پرورش ماهی در قفس"، "تخصیص وام های کم بهره و تشویق سرمایه گذاران به منظور تسهیل در سرمایه گذاری"، "توسعه پایدار به منظور جلوگیری از تغییر کاربری زمین های با ارزش کشاورزی"، "توجه به صادرات، معرفی و پرورش گونه هایی با بازارپسند جهانی" که به منظور رفع چالش های موجود و پیشنهاد ها در اقتصادی تر شدن صنعت پرورش ماهی در قفس در دریا در مناطق ایرانی دریای کاسپین ارائه گردید.