تحلیل اصل «تکلیف محوری» و «نتیجه گرایی» در اندیشه علامه مصباح

سیاست ورزی همانند دیگر پدیده های انسانی بر پایه هایی نظری استوار است. سیاست ورزی در پارادایم ایمانی آن بر اصل تکلیف محوری مبتنی است. پژوهش حاضر بر اساس منظومه فکری حکیم سیاست ورز معاصر، علامه محمدتقی مصباح یزدی در صدد است، پس از ایضاح مفهومی، اصل مزبور را تحلیل کرده رابطه آن را با «نتیجه گرایی» در اندیشه ایشان روشن کند. یافته های تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی سامان یافته است، حاکی از آن است که هرچند بر اساس نظریه وجوب بالقیاس در فلسفه ارزش ها، باید غایت گرایی را نظریه صحیح در سیاست ورزی مومنانه دانست، اما توجه به دوگونگی نتیجه و منحصرنبودن آن در نتایج مادی و ظاهری، تام نبودن صرف کنش گری فاعل سیاسی برای حصول نتیجه و علم محدود انسان نسبت به همه نتایج و مصالح و مفاسد واقعی، از عدم تنافی نتیجه گرایی با تکلیف محوری حکایت دارد. با این تحلیل، افزون بر انسجام درونی دیدگاه علامه مصباح، می توان نتیجه گرفت که بیانات امامین انقلاب درباره تکلیف گرایی نیز نه تنها با اصل فلسفی نتیجه گرایی ناسازگار نیست، بلکه در راستای همین اصل ارزیابی می شود. بدین سان، سیاست ورز مومن باید در گام نخست، وظیفه را به درستی تشخیص داده به دور از هرگونه فشار یا غرض سیاسی، بر اساس حجت شرعی، حق را محور قرار داده و طبق تکلیف عمل کند تا به مصالح واقعی مترتب بر آن دست یابد.