مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی، درمان راه حل محور و تمرینات استقامتی بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر با اختلال اضطراب اجتماعی

اضطراب اجتماعی از اختلالات شایع تر اضطرابی است که می تواند منجربه علائم شناختی و عاطفی و رفتاری در فرد شود؛ ازاین رو پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و درمان راه حل محور و تمرینات استقامتی بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر با اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد.

روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه و پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری را دانش آموزان دختر مقطع (دوره) دوم متوسطه نواحی سه گانه آموزش وپرورش شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1402-1401 تشکیل دادند. از این جامعه شصت نفر به صورت دردسترس و باتوجه به ملاک های ورود به مطالعه انتخاب شدند و به طور تصادفی در چهار گروه پانزده نفری (سه آزمایش و یک گواه) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه اضطراب اجتماعی (کانور و همکاران، 2000) و پرسش نامه مهارت های اجتماعی نوجوانان (ایندربیتزن و فوستر، 1992) بود. تجزیه وتحلیل داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 23 با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 0٫05 صورت گرفت.

در مراحل پس آزمون و پیگیری، هر سه درمان موجب افزایش رفتار اجتماعی مطلوب و کاهش رفتار اجتماعی نامطلوب دانش آموزان دختر با اختلال اضطراب اجتماعی شد (0٫001>p)؛ همچنین بین سه درمان، در پس آزمون متغیر رفتار اجتماعی مطلوب، درمان راه حل محور درمقایسه با تمرینات استقامتی اثربخش تر بود (0٫001>p). در پس آزمون متغیر رفتار اجتماعی نامطلوب نیز درمان راه حل محور درمقایسه با تمرینات استقامتی (0٫021=p) و در پیگیری متغیر رفتار اجتماعی نامطلوب، درمان فراشناختی (0٫008=p) و درمان راه حل محور (0٫001>p) درمقایسه با تمرینات استقامتی اثربخش تر بود.

نتایج مشخص کرد، هر سه الگوی درمانی می تواند در نمونه بالینی ایرانی به کار رود؛ اما درمان راه حل محور در رفتار اجتماعی مطلوب درمقایسه با تمرینات استقامتی اثربخش تر است؛ به علاوه این درمان در رفتار اجتماعی نامطلوب درمقایسه با دو درمان فراشناختی و تمرینات استقامتی اثربخشی بیشتری دارد.