تحلیل روابط ایران و توران در شاهنامه فردوسی، دوره پادشاهی نوذر، بر اساس نظریه کنش های گفتاری جان سرل (با نگاهی به مضامین دینی و اخلاقی)

شاهنامه فردوسی به عنوان مهم ترین اثر حماسی فارسی، به ابعاد گوناگونی از فرهنگ و تاریخ ایران زمین می پردازد. از آن جمله، روابط ایران و توران در دوران پادشاهی نوذر است که با التهابات بسیاری همراه بوده است.

در این داستان، کنش های گفتاری شخصیت ها نمود ویژه ای دارد و روند روایت را پیش می برد. در این مقاله، با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی، روابط ایران و توران با رویکرد به نظریه کنش های گفتاری جان سرل بررسی می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که کنش های عاطفی در دو دسته «خشم و کین توزی» و «غم و اندوه» جای می گیرند و در بازنمایی حالات روانی شخصیت ها موثر هستند.

کنش اظهاری برای بازنمایی برتری گوینده بر رقیب به کار گرفته شده و قابل راستی آزمایی است. کنش ترغیبی، شالوده های دینی و اخلاقی دارد و عمدتا به صورت دستوری بیان شده است. از طریق کاربست این کنش، حمله به ایران از سوی تورانیان محقق شده است.

کنش اعلامی شامل: اعلام جنگ علیه ایران از سوی تورانیان، اعلام مبارزه با رقیب و قتل نوذر به دست تورانیان می باشد. همچنین، کنش تعهدی در این داستان، جنبه گروهی و شخصی دارد و شامل رجزخوانی های پهلوانان برای یکدیگر است.