بررسی ارتباط فاکتورهای روان شناختی و نتایج بالینی 12 هفته تمرین درمانی در بیماران تحت جراحی تعویض کامل مفصل زانو

هدف این مطالعه بررسی وجود ارتباط بین خصوصیات روان شناختی و نتایج بالینی جراحی تعویض کامل مفصل زانو پس از گذشت یک دوره 3ماهه فیزیوتراپی بود. هدف دیگر این مطالعه بررسی تاثیر این دوره 3ماهه تمرین درمانی بر خصوصیات روان شناختی بیماران بود. 

در این مطالعه شبه تجربی، 29 بیمار زن با میانگین سنی 76/62 سال که تحت جراحی تعویض کامل برای اولین زانوی خود قرار گرفتند، بررسی شدند. این بیماران به مدت 3 ماه تحت تمرین درمانی قرار گرفتند. شدت درد و دامنه حرکتی فلکشن و اکستنشن در 3 مرحله پیش از جراحی، ابتدای شروع فیزیوتراپی و 12 هفته پس از جراحی مورد ارزیابی قرار گرفت. توانایی عملکردی بیماران و وضعیت شاخص های روان شناختی آن ها در دو مرحله پیش از جراحی و پایان 12 هفته فیزیوتراپی پس از جراحی تعویض مفصل زانو، مورد ارزیابی قرار گرفت. متغیرهای بالینی شامل درد، دامنه حرکتی زانو و توانایی عملکردی به ترتیب با مقیاس دیداری درد، گونیامتر و نسخه فارسی پرسش نامه آکسفورد ارزیابی شدند. شاخص افسردگی با نسخه فارسی پرسش نامه بک، اضطراب با نسخه فارسی پرسش نامه اضطراب حالت صفت اشپیلبرگر، ترس از حرکت با نسخه فارسی مقیاس ترس از حرکت تمپا و فاجعه سازی درد با نسخه فارسی مقیاس فاجعه سازی درد مورد ارزیابی قرار گرفتند. 

نتایج نشان داد دو شاخص روان شناختی شامل اضطراب صفتی و فاجعه سازی درد با نتایج بالینی فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل زانو ارتباط معنی دار منفی داشتند. هرچه شدت اضطراب صفتی پیش از جراحی بیشتر بود، افراد کاهش درد حین فعالیت کمتر (P=0/002 و r=-0/574) و بهبود توانایی عملکردی کمتری (P=0/038 و r=-0/402) را تجربه کردند. همچنین، هرچه شاخص فاجعه سازی درد پیش ازجراحی بیشتر بود، افراد به کاهش درد حین فعالیت کمتر (P=0/013 و r=-0/470) و بهبود توانایی عملکردی کمتری (P=0/023 و r=-0/436) دست یافتند. بین سایر شاخص های روان شناختی پیش از جراحی و نتایج بالینی فیزیوتراپی ارتباط معنی داری مشاهده نشد. از سوی دیگر، از بین فاکتورهای روان شناختی، اضطراب صفتی (01/P=0) و ترس از حرکت (01/P=0) به دنبال 3 ماه تمرین درمانی به طور معنی داری بهبود یافتند.

عوامل روان شناختی می توانند در پیش بینی نتایج بالینی فیزیوتراپی پس از جراحی تعویض مفصل زانو نقش چشم گیری داشته باشند. علاوه براین، بهبود فاکتورهای روان شناختی به دنبال تمرین درمانی می تواند گویای این باشد که احتمالا این مشکلات روان شناختی می توانند به واسطه کاهش درد، بهبود توانایی عملکردی و بازیابی دامنه حرکتی در طول درمان بهبود یابند و بنابراین مشکلات روان شناختی به عنوان مانعی برای جراحی تعویض مفصل زانو محسوب نمی شوند.