نگاه و نظر عاشقانه: پدیدار مضامین دیداری نگاره مجنون در هیات گوسفندی به دیدار لیلی می آید از هفت اورنگ ابراهیم میرزا متعلق به مکتب نگارگری مشهد در مقایسه با مضامین شاعرانه از روایت عطار و جامی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
نگاه و نظر عاشقانه دلدادگان یکی از موضوعات پر تکرار شعر فارسی است و در این میان کوشش مجنون برای دیدار لیلی بارها به نظم درآمده است. در مجلسی از این حکایت، مجنون به هیات گوسفندی درمی آید و به دیدار لیلی می رود. این بخش از حکایت را عطار و جامی به دو شکل متفاوت روایت کرده اند. شکل تصویری این رخداد نیز در نسخه هفت اورنگ جامی نگارگری شده است. هدف پژوهش استخراج مولفه های دیداری و شاعرانه هر دو متن برای نزدیک شدن به جهان معنای آن هاست. روش پژوهش توصیفی-تفسیری و شیوه گردآوری داده ها کتابخانه ای و برخط است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در متن عطار دیدار دو یار، سروده نشده و صرفا خوش شدن حال مجنون آمده است. در روایت جامی جزییات بیشتری از بیرون آمدن لیلی از خیمه، شناختن مجنون، تلاقی نگاه و از هوش رفتن مجنون وجود دارد. نگاره لحظه رسیدن مجنون در لباس گوسفند بر در خیمه لیلی را نگاریده که مجنون در هیات گوسفند به لیلی خیره شده است. نگارگر با این که رسیدن مجنون نزد لیلی را روایت کرده اما باز هم در روایت بصری تلاقی نگاه دو دلداده را مجسم نکرده، درحالی که در روایت جامی لحظه دیدار و به هوش آمدن مجنون توصیف شده است. ارزش پژوهش به تاکید بر جایگاه توصیف و مقایسه برای آشکارگی دوباره متون است. نتیجه عمده افزون بر یافته های پژوهش، تاکید بر جایگاه رخداد نگاه و نگریستن عاشقانه در سنت ادبی و تصویری است.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
67 تا 114
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p2797376
مقالات دیگری از این نویسنده (گان)
-
تاریخ جان ها: جهان معنای چند برگ از نگارگری ایرانی با محوریت کیخسرو از منظر فلسفه پدیدارشناسانه-هرمنوتیکی هانری کربن با تمرکز بر مفهوم تاریخ تمثیلی
*، شهریار شکرپور
نشریه عرفان اسلامی، زمستان 1403 -
مطالعه تطبیقی نقوش اسب در نگارگری ایران (دوره ایلخانی) و هنر چین (دوره سونگ و یوآن)
بهاره معیری*، ، سید ابوتراب احمدپناه
فصلنامه نگره، پاییز 1403 -
نگاهی توصیفی انتقادی به مفهوم عالم مثال در خوانش و تفسیر نقاشی ایرانی
، مهدی محمدزاده*، شهریار شکرپور، محمد اصغری
فصلنامه حکمت و فلسفه، پاییز 1403 -
خوانش بیش متنی نقش مایه خورشید در هنر سلجوقیان (نمونه موردی: قمقمه سفالی سلجوقی و اشکانی)
علیرضا عزیزی یوسفکند، فرنوش شمیلی*، محمد خزائی، بهمن نامور مطلق
پژوهشنامه گرافیک و نقاشی، بهار و تابستان 1403