پتانسیل یابی کانی سازی با روش های تحلیل مختصات اصلی و مولفه های اصلی در برگه 1:100.000 پرنگ، استان خراسان جنوبی

برگه 1:100.000 پرنگ در استان خراسان جنوبی به دلیل دارا بودن سنگ های ولکانیکی و پلوتونیکی حد واسط تا فوق بازیک و تنوع سنگ های رسوبی، مستعد کانی سازی های اسکارنی، ماسیوسولفیدی و رسوبی است. در این مقاله ضمن معرفی روش تحلیل مختصات اصلی (PCoA)، از این روش به همراه روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA) و تحلیل تطبیقی (CA) برای شناسایی نوع کانی سازی محتمل در این برگه استفاده شده است. برای این منظور داده های زمین شناسی و معدنی به همراه نتایج تجزیه 25 عنصر بر روی 314 نمونه رسوبات آبراهه ای از منطقه مورد مطالعه به کار رفته است. نتایج تحلیل داده ها نشان می دهد که نقشه های مختصات نمونه ها در بعد D1، امتیاز نمونه ها در مولفه PC1 و موقعیت نمونه ها در خوشه اول با کانی سازی در سنگ های اولترابازیک، بازیک و لیستونیت ها به عنوان محتمل ترین پتانسیل ارتباط دارند. پس از آن نقشه های بعد D2 و D3، مولفه PC2 و PC5 و نمونه های خوشه پنجم مرتبط با سنگ های رسوبی بیشترین احتمال را به کانی سازی های رسوبی به ویژه از نوع Mn و Fe در منطقه نسبت می دهند. کمترین احتمال کانی سازی مرتبط با کانی سازی های اسکارنی و ماسیوسولفیدی است که نقشه های بعد D4، مولفه ی PC3 و نقشه موقعیت نمونه های خوشه های دوم، سوم و چهارم محدوده آنها را پیش بینی می کند. همچنین مقایسه نتایج تحلیل داده ها با روش های آمار چندمتغیره نشان می دهد که در کاهش یافتن بعد داده های اولیه، روش مولفه های اصلی نسبت به روش بعدهای اصلی تغییرپذیری بیشتری را پوشش می دهد. در حالی که ارتباط دادن نقشه های مختصات نمونه ها در بعدهای اصلی نسبت به نقشه های امتیاز نمونه ها در مولفه های اصلی و نمونه های هر خوشه با کانی سازی راحت تر و با اعتبار بالاتری صورت می گیرد، بنابراین پیشنهاد این مقاله استفاده همزمان از دو روش PCoA و PCA در کنار سایر روش های آمار چندمتغیره برای تحلیل داده های ژئوشیمیایی در یک منطقه است.