نقش آب در درگیری ها: عامل، ابزار و قربانی؛ تحلیلی از منظر قوانین حقوق بشر

بررسی گزارش ها و شواهد تاریخی نشان می دهد که از گذشته های دور آب و تاسیسات آبی به عنوان ابزار، هدف یا سلاح و اهرمی برای فشار بر طرفین اختلاف، درگیری و جنگ ها در بسیاری از دوره ها، در مقیاس های مختلف محلی، ملی، منطقه ای و حتی جهانی مورد سوءاستفاده قرار گرفته است. وضع و اجرای قوانین بین المللی حقوق بشر و بشردوستانه طی چند قرن اخیر، نتوانسته است به اندازه کافی زیرساخت های اساسی غیرنظامی، به ویژه منابع آب و تاسیسات مرتبط را موردتوجه قرار داده و از آنها محافظت کند. ازاین رو به نظر می رسد قوانین موضوعه ناکافی یا بعضا نارسا و یا حتی فاقد ضمانت های اجرایی کافی و مناسب باشند به همین دلیل، داده های ارائه شده ، روند روبه افزایش سوءاستفاده و درگیری های مرتبط با آب و حوادث خشونت بار علیه سیستم های طبیعی یا بشرساز آبی را، نشان می دهد. این مقاله ضمن مرور و اشاره به برخی حملات و سوءاستفاده ها از گذشته های دور تا عهد حاضر، نقش خشونت علیه منابع آبی و سیستم های مرتبط در چارچوب قوانین بین المللی بشر را مورد بررسی قرار داده است. داده های موجود نشان می دهد آب به عنوان ابزار رقابت های نظامی و ژئوپلیتیک مورد استفاده قرار می گیرد و قوانین موجود از کفایت لازم برای محدود کردن سیاستمداران برخوردار نیست. در راستای رفع مشکلات حقوقی و سیاسی، راهکارهایی برای بهبود نظام های بین المللی به منظور حفاظت از زیرساخت های حیاتی آب ارائه شده است.