نظریه وظیفه گرایی اخلاقی در قرآن و تاثیر آن بر فهم آیه 193 سوره بقره

پیکار با غیرمسلمانان و شرایط آن یکی از موضوعاتی است که از دیرباز در آثار تفسیری مطرح بوده و مفسران در اینکه مقاتل کیست و دلیل ضرورت جنگ با غیرمسلمان چیست، اختلاف نظر داشته اند. پژوهش حاضر می کوشد با به کارگیری روش توصیف، تبیین و تحلیل نقادانه، دیدگاه های مطرح شده ذیل آیه 193 سوره بقره را بررسی کند. در این میان غفلت از نظریه اخلاقی قرآن در دیدگاه های تفسیری سبب طرح آرایی غیرموجه شده است. هدف از پژوهش پیش رو شناسایی نظریه اخلاقی قرآن برای فهم بهتر آیه یادشده از طریق واکاوی نظریه های اخلاقی در اخلاق هنجاری است. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که نظریه اخلاقی قرآن به نظریه وظیفه گرایی اخلاقی نزدیک شده است. براساس این رویکرد، آسیب رساندن به افراد غیرمقاتل از دیدگاه اخلاقی ناپسند است. براین اساس غیرمسلمان نباید برای عقیده نادرستش کشته شود. همچنین واژه «فتنه» با توجه به سیاق آیات 190 تا 193 سوره بقره و معناشناسی آن، از اقدامات خراب کارانه غیرمسلمانان و نیز آزار مسلمانان حکایت داشته و دیگر معانی مطرح شده از معانی اصیل آن به شمار نمی آید.