مدلی برای تحلیل اعتماد در زنجیره تامین مبتنی بر مدیریت مخاطره (موردمطالعه: صنعت داروسازی ایران)

عدم اعتماد به زنجیره تامین مانع عمده همکاری اعضای زنجیره است. هدف ارائه مدلی برای اعتماد در زنجیره تامین مبتنی بر مدیریت مخاطره در صنعت داروسازی ایران است.

این پژوهش از حیث روش و نحو ه جمع آوری داده ها، از نوع پیمایشی و مقطعی و از نظر نوع روش های به کاررفته و ماهیت، ترکیبی و آمیخته است. در ابتدا نتایج تحقیقات پیشین با استفاده از روش فرا ترکیب مورد تحلیل قرار گرفتند. 27مقاله از بین100مقاله یافت شده بین سال های1990 تا 2023 تحلیل شدند در ادامه با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته و نمونه گیری هدفمند با خبرگان زنجیره تامین صنعت داروسازی ایران با رویکرد تحلیل مضمون و ترکیب نتایج فراترکیب و تحلیل مضمون، عوامل خطرآفرین زنجیره تامین صنعت داروسازی ایران شناسایی شدند. پس از تحلیل روایی نتایج، با روش ضریب نسبی روایی محتوا، مدلی شامل ده عامل به عنوان عوامل نهایی خطر آفرین صنعت داروسازی ایران به دست آمد. احتمال وقوع، پیامد و اهمیت، سطح آستانه تحمل مشترک ذینفعان برای هر عامل مشخص و این عوامل در نهایت در دو دسته قرار گرفتند.

دسته اول یعنی عواملی که در آن ها اعتماد وجود دارد، عبارت اند از: پیچیدگی و ناسازگاری سامانه های اطلاعاتی، کیفیت پایین مواد اولیه و محصول، فناوری های بخش توزیع، افزایش قیمت مواد اولیه و دارو، ترابری و بیمه ها. دسته دوم یعنی مخاطرات عبارت اند از: عوامل محیطی، نوسانات تقاضا، عدم تامین به موقع مواد اولیه، دسترس نبودن دارو و تحویل به موقع آن، تامین ارز، پرداخت های مالی خارجی.

نتایج تحقیق نشان داد که در عوامل، افزایش قیمت مواد اولیه و دارو، ترابری و بیمه ها، بین ذینفعان زنجیره تامین داروسازی ایران بیشترین سطح اعتماد و در عوامل، پیچیدگی و ناسازگاری سامانه های اطلاعاتی، کیفیت پایین مواد اولیه و محصول، فناوری های بخش توزیع، کمترین سطح اعتماد وجود دارد. در عوامل، نوسانات تقاضا، عدم تامین به موقع مواد اولیه، دسترس نبودن دارو، تحویل به موقع آن، بین ذینفعان اعتمادی وجود ندارد و سطح مخاطره نیز کم است و عوامل محیطی و تامین ارز، پرداخت های مالی خارجی، مهم ترین مخاطرات بودند و باید در اولویت مدیریت مخاطره قرار گیرند.