اثر محلول‎پاشی گلایسین بتائین بر صفات بیوشیمیایی، فیزیولوژیک و زراعی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Wild.) تحت رژیم‎های مختلف آبیاری

به منظور بررسی تاثیر گلایسین بتائین در کاهش اثرات زیان‎آور تنش کمبود آب در گیاه کینوا، آزمایشی به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی (1400-1399 و 1401-1400) در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح تیمار آبیاری (آبیاری تا مرحله رسیدگی کامل (کنترل)، آبیاری تا شروع مرحله گل‎دهی (تنش شدید) و آبیاری تا شروع مرحله خمیری (تنش ملایم)) و فاکتور فرعی شامل دو سطح گلایسین بتائین (0 و 3 میلی‎مولار) بود. اثر سال و اثرات متقابل سال با سایر فاکتورها بر روی صفات مطالعه شده معنی‎دار نبود. اثر آبیاری بر روی کلیه صفات اندازه‎گیری شده و اثر گلایسین بتائین و اثر متقابل آن‎ها بر روی همه صفات به غیر از شاخص برداشت معنی‎دار بودند. بیشترین محتوای پرولین و فنل و فلاونوئید کل و فعالیت آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان در تیمار تنش شدید آبی و محلول‎پاشی با گلایسین بتائین به دست آمد. بیشترین عملکرد بیولوژیک و دانه تحت شرایط کنترل و محلول‎پاشی با گلایسین بتائین مشاهده شد. میزان کاهش عملکرد دانه تحت شرایط تنش آبی ملایم و شدید در سطح عدم محلول‎پاشی و محلول‎پاشی با گلایسین بتائین به ترتیب 16/85 و 20/04 درصد و 34/19 و 45/37 درصد بود. نتایج آزمایش نشان می‎دهد که محلول‎پاشی گیاهان با گلایسین بتائین از طریق افزایش مکانیزم‎های دفاعی غیرآنزیمی و آنزیمی می‎تواند سبب بهبود عملکرد دانه شود. بنابراین گلایسین بتائین به سبب کاهش اثرات زیان‎آور تنش خشکی می‎تواند برای بهبود رشد و عملکرد دانه در گیاه کینوا استفاده شود.