بررسی میزان CPUE ثبت شده و CPUE استاندارد شده پنج گونه ماهی کفزی در سواحل جنوب ایران (خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان) در یک دوره 5 ساله (1395-1399)

مطالعه ی حاضر با هدف بررسی میزان (CPUE) ثبت شده و (CPUE) استاندارد شده پنج گونه ماهی شوریده (Otolithes ruber)، ماهی سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan)، ماهی هامور معمولی (Epinephelus coioides)، ماهی حلوا سیاه (Parastromateus niger) و ماهی شانک (Acanthopagrus latus) در سواحل جنوب ایران انجام گرفت. CPUE به عنوان شاخص فراوانی نسبی در ارزیابی ذخایر استفاده می شود، این شاخص می تواند تحت تاثیر پارامترهایی نظیر ابزار صید، ساختار صید، ضریب آویختگی، اندازه چشمه، شرایط اکولوژیک منطقه مورد مطالعه و فراوانی گونه هدف در صید فعال قرار بگیرد بنابراین برای کاهش این اثرات بر قابلیت صید، CPUE استاندارد شده مورد استفاده قرار می گیرد.

داده های مورد نیاز به وسیله ی مطالعات میدانی صورت گرفته توسط سازمان شیلات ایران در طی سال های) 1395-1399(در سواحل جنوب ایران (خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان) جمع آوری گردید. روش صید مورد استفاده در این مطالعه صید با  تور گوشگیر بوده است که این روش  از جمله مهم ترین روش های صید در خلیج فارس و دریای عمان محسوب می شود. برای استاندارد سازی و پیش بینی مقادیر CPUE برحسب متغیرهای منطقه صید، سال و ماه صید از مدل خطی تعمیم یافته(GLMs) استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده های CPUE در استان ها و سال های مختلف از آزمون تجزیه واریانس و برای مقایسه میانگین ها از آمون دانکن استفاده گردید.

بر اساس نتایج بیشترین اختلاف بین مقادیر CPUE ثبت شده (کیلوگرم/طاقه/روز) و CPUE استاندارد شده (کیلوگرم/طاقه/روز) در ماهی شوریده در استان سیستان و بلوچستان به ترتیب با مقادیر 7/12 و 1/21(کیلوگرم/طاقه/روز) در سال 1399 و کمترین این اختلاف در استان هرمزگان با مقادیر1/3 و 1/3 (کیلوگرم/طاقه/روز) در سال 1397، در ماهی سنگسر بیشترین  این اختلاف در استان خوزستان با مقادیر 6/8 و 7/3 (کیلوگرم/طاقه/روز) در سال 1395 و کمترین اختلاف در استان هرمزگان با مقادیر0/3 و 8/2 (کیلوگرم/طاقه/روز) در سال 1396 و در استان خوزستان با مقادیر 3/2 و 5/2 (کیلوگرم/طاقه/روز) در سال 1399، در ماهی حلواسیاه بیشترین اختلاف با مقادیر 4/34 و 2/27 (کیلوگرم/طاقه/روز) در استان سیستان و بلوچستان در سال 1395 و کمترین اختلاف در استان خوزستان با مقادیر1/2 و 5/2 (کیلوگرم/طاقه/روز) در سال 1397، در ماهی هامور بیشترین اختلاف در استان هرمزگان بیشترین اختلاف با مقادیر 0/4  و 4/2 (کیلوگرم/طاقه/روز)  در سال 1396 و کمترین اختلاف در استان هرمزگان با مقادیر2/2 و 3/2(کیلوگرم/طاقه/روز) در سال 1398 و در ماهی شانک بیشترین اختلاف در استان خوزستان بیشترین اختلاف با مقادیر4/7 و 2/5 در سال 1399 و کمترین اختلاف در استان هرمزگان با مقادیر3/1 و 3/1 (کیلوگرم/طاقه/روز)  در سال 1397 ثبت گردید.

نوسانات در میزان  CPUE می تواند تحت تاثیر عواملی مانند شکل ابزار ماهیگیری، تجربه ناخدا، پیشرفت های تکنولوژیک، شرایط محیطی، پراکنش ماهی و عوامل موثر بر آن، فشار صیادی وارد شده، کارآیی ناوگان های صیادی و نحوه ی بهره برداری از ذخایر باشد. به جهت اینکه یک نماینده فرضی برای شاخص فراوانی ذخایر ماهی می باشد و در ارزیابی ذخایر و بررسی وضعیت ذخایر شیلاتی اهمییت بسیار بالایی دارد، و همچنین با توجه به کاهش روند صید جهانی هم از دریا و هم از آب های داخلی بررسی این عوامل در مطالعات شیلاتی لازم و ضرروری ب نظر می رسد.