شبیه سازی عملکرد غده سیب زمینی در شرایط تغییر اقلیم با استفاده از مدل WOFOST

با توجه به پدیده گرمایش جهانی و اثر آن بر تولید محصولات کشاورزی، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر تولید سیب زمینی در کشور ضروری است. بدین منظور از داده های مدل اقلیمی CanESM2، تحت سناریوهای انتشار RCP در مناطق عمده کشت سیب زمینی (اردبیل، تبریز، شهرکرد، همدان، جیرفت، کهنوج، منوجان، اصفهان، سنندج و شیراز) استفاده شد. از مدل آماری SDSM، برای ریزمقیاس نمایی خروجی مدل CanESM2، و از مدل WOFOST برای شبیه سازی عملکرد غده سیب زمینی استفاده شد. در این مطالعه مدل WOFOST با استفاده از داده های مزرعه ای سال های 1389، 1390 و 1392 واسنجی و با داده های سال های 1391 و 1393 اعتبارسنجی شد. نتایج به دست آمده از شاخص های آماری، نشان از دقت بالای مدل SDSM و مدل WOFOST و مطابقت نتایج واسنجی و اعتبارسنجی با داده های دیدبانی بود. نتایج حاصل از شبیه سازی عملکرد غده سیب زمینی در شرایط اقلیم آینده حاکی از کاهش میزان عملکرد در مناطق مورد مطالعه بود؛ به طوری که بیشترین کاهش عملکرد در دوره سوم و در سناریوی RCP8.5 بود. در مناطق مورد مطالعه به طور میانگین بیشترین و کمترین کاهش میزان عملکرد به ترتیب مربوط به ایستگاه اردبیل با 2397 و سنندج با 813 کیلوگرم بر هکتار بود. به طور میانیگین، در مناطق مورد مطالعه به میزان 1463 کیلوگرم بر هکتار کاهش عملکرد غده سیب زمینی مشاهده شد. نتایج به دست آمده از شبیه سازی عملکرد غده سیب زمینی نشان داد که با افزایش دما، میزان عملکرد غده نیز کاهش می یابد، به طوری که به ازای یک درجه سلسیوس افزایش میانگین دمای سالانه، عملکرد غده به میزان 77/3 درصد کاهش خواهد یافت. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، بهترین راهکار برای انطباق با تغییرات اقلیمی، تغییر تاریخ کشت و انتخاب رقم های زودرس برای کوتاه تر شدن طول دوره رشد گیاه سیب زمینی می باشد.