ارزیابی میزان بهره مندی از وجوه تعاملی مخاطب در فرایند خوانش آثار معماری

چنانچه دانشجویان معماری در فرایند خوانش و ادراک مصادیق معماری بیش از هر چیز، بر شکل و فرم اثر تکیه کنند، آنگاه پیامدهایی چون غفلت از ارزش های تاریخی- هویتی، معنا و مفهوم آثار را در پی خواهد داشت. بنابراین مهمترین پرسش این پژوهش آن است که توجه دانشجویان به هر کدام از وجوه ارتباطی اثر- مخاطب در فرایند نقد و مواجهه با اثر به چه میزان است؟ پژوهش پیش رو با هدف سنجش میزان توجه و بهره گیری از وجوه ارتباطی از مطالعات میدانی و کتابخانه ای به دو شیوه ی کیفی و کمی بهره جسته است، بدین شرح که ابتدا جایگاه و اهمیت مواجهه و نقد در درک و دریافت دانشجویان مورد بررسی قرار گرفت، در ادامه نیز وجوه ارتباطی اثر -مخاطب به روش تطبیقی و شیوه ی تحلیل محتوا از تطابق دو رویکرد پدیدارنگر و تفسیر نگر استنباط گردید و به منظور ارزیابی میزان به کارگیری این وجوه در رابطه با نمونه ی موردی مسجد شیخ لطف الله در دو دانشگاه هنر اصفهان و دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان، از ادوات آماری چون پرسشنامه و نرم افزار spss، استفاده شد. مطابق با نتایج حاصل از آزمون و فاصله اطمینان محاسبه شده می توان گفت که وجه بیداری خاطرات و وجه نمایشی اثر دارای میانگین بالاتر از حد متوسط بوده اند و در این بین وجه نمایشی اثر میانگین بالاتری نسبت به سایر وجوه داشته و به این معنی است که وجه نمایشی اثر تاثیر بیشتری داشته است و چنانچه تدابیر لازم در خصوص توجه به آن در فرایند نقد آثار معماری و همچنین فرایند طراحی صورت نپذیرد، نقش تهدید آمیز آموزشی و تربیتی آن بر فرایند نقد دانشجویان معماری به وضوح آشکارتر می گردد. همچنین وجه ارزش شناختی و وجه اصالت گرای تاریخی، میانگین کمتر از حد متوسط داشته اند و با توجه به مقادیر میانگین و فواصل اطمینان مربوط به هرکدام می توان گفت وجه ارزش شناختی میانگین کمتری نسبت به سایر وجوه داشته و به منزله تاثیر کمتر وجه ارزش شناختی نسبت به سایر وجوه بر فهم دستاوردهای اثر می باشد و دلایل آن از سوی اساتید دانشگاه، غفلت از معنا و محتوای اثر در کنار گرایش به سبک ها و شیوه های خاص در معماری گزارش شده است.