تحلیلی بر عوامل موثر در ایجاد تورم بالا در اقتصاد ایران با استفاده از رویکرد رگرسیون کوانتایل

تورم به یکی از مشکلات ماندگار کشور تبدیل شده و ایران برخلاف بسیاری از کشورهای جهان نتوانسته است تورم را در سطوح پایین حفظ کند. در این پژوهش، به عوامل موثر در تورم در بازه 1380 تا 1400 با استفاده از رویکرد رگرسیون کوانتایل پرداخته شده تا شدت اثرگذاری متغیرها در سطوح مختلف تورمی مقایسه شود. نتایج نشان دهنده آن است که تاثیرگذاری رشد نقدینگی در تورم در طول توزیع نزولی بوده است، به طوری که تاثیر رشد نقدینگی در تورم در دهک دوم در بیشینه ترین حالت خود معادل 0٫672 بوده و پس از آن، ضرایب تاثیرگذاری رشد نقدینگی روندی نزولی را طی می کند. ضریب تاثیرگذاری نرخ ارز نیز که در دهک اول 0٫120 درصد بوده، در دهک آخر به 0٫204 رسیده و نشان می دهد در سطوح تورمی پایین، نرخ ارز تاثیر کمتری در تورم دارد، اما در سطوح تورمی بالاتر، شدت اثرگذاری نرخ ارز در تورم نیز افزایش می یابد. در اقتصاد ایران، ناترازی هایی که منجر به ایجاد نقدینگی فراتر از تولید شده اند عاملی برای اضافه تقاضا و شکل گیری فشار برای افزایش قیمت ها شده اند. در کنار رشد نقدینگی، جهش های ارزی نیز نقش پررنگی در تورم ایران داشته است و در غیاب جهش های ارزی، نرخ تورم، تغییرات ملایم تری را تجربه می کرد.