تحلیل عملکرد ردیابی و خطای ردیابی صندوق های سهامی قابل معامله در بورس تهران

از زمان معرفی صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) در دو دهه و نیم پیش تاکنون، شاهد رشد قابل توجهی در این نوع از صندوق‎ها بوده ‎ایم و به یکی از محبوب ترین ابزارهای سرمایه گذاری غیرفعال در بین سرمایه گذاران خرده فروشی و حرفه ای نیز تبدیل شده است. بااین حال، توانایی ردیابی آن ها کماکان مورد سوال قرار می‎گیرد. این پژوهش در بورس تهران به تحلیل عملکرد ردیابی ETF ها یعنی اینکه چگونه صندوق‎ها می توانند الگوی (شاخص) خود را تکرار کنند و همچنین خطای ردیابی آن ها پرداخته است. عملکرد ردیابی با مدل‎های CAPM و شاخصی مورد بررسی قرار گرفته و همچنین جهت تجزیه و تحلیل وجود یا عدم وجود رابطه کوتاه مدت از روش یوهانسن (1988) استفاده شده است. همچنین در این پژوهش، خطای ردیابی از طریق عوامل موثری همچون نوسانات بازدهی، نقدشوندگی، و اسپرد قیمتی صندوق‎ها تحلیل شده است. داده ‎های مورد استفاده پژوهش با فراوانی روزانه بین سال‎های 1392 الی 1401 استخراج شد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که از منظر عملکرد ردیابی، فقط دو صندوق دارای آلفای مثبت و معناداری بودند و برخی از این صندوق‎ ها نیز با توجه به بتای بالای آن ها، ریسکی‎تر از بازار رفتار کردند. نتایج آزمون مدل شاخصی نیز نشان داد که رابطه بین ETF‎ها و شاخص کل در بلندمدت دارای تعادل است. همچنین، نتایج به دست آمده از یوهانسن رابطه کوتاه‎مدت بین بازدهی صندوق‎ها و شاخص الگو را نشان می‎دهد و با توجه به ضریب تعدیل منفی‏ در تمام صندوق‎ها، خطای ETF به شدت تفاوت‎های قیمت را تصحیح کرده است. نهایتا نتایج آزمون عوامل موثر بر خطای ردیابی نشان داد که عوامل موثر منتخب در برخی از صندوق‎ها معنادار و در سایر صندوق‎ها دارای عدم معناداری بودند.