مقایسه ی نقش گرز گاوسر در نگاره ی صحنه ی به دار آویختن ضحاک در شاهنامه ی طهماسبی و نمونه ی فلزی موزه ی متروپولیتن (به شماره 36.25.1882)

بیان مسئله:

گرز گاوسر یکی از ابزارهای جنگی نمادین در داستان های اساطیری و وسیله دستگیری ضحاک در شاهنامه فردوسی است. تصویر این اثر در نگاره های شاهنامه طهماسبی ترسیم شده است و صحنه ای به دار آویختن ضحاک توسط فریدون یکی از نگاره هایی است که نقش گرز گاوسر در آن دیده می شود. همچنین گرز گاوسری با مشخصاتی مشابه در موزه متروپولیتن نیویورک وجود دارد که نمونه ای عینی از این ابزار جنگی است. وجود شباهت فرم و ظاهری نمونه گرز گاوسر فلزی و تصویر نقش شده در نگاره به دار آویختن ضحاک در شاهنامه طهماسبی ضرورت انجام پژوهش حاضر را ایجاب کرده است.

هدف پژوهش:

هدف پژوهش حاضر شناسایی وجوه اشتراک و افتراق گرز گاوسر در نگاره شاهنامه طهماسبی و نمونه موجود در موزه متروپولیتن است.

 سوال پژوهش:

پرسش مطرح شده در پژوهش حاضر این است: نقش گرز گاوسر فریدون در نگاره به دار آویختن ضحاک (شاهنامه طهماسبی) و نمونه شماره 1882.25.36 موجود در موزه متروپولیتن نیویورک چه وجوه اشتراک و افتراقی دارند؟

 روش پژوهش:

پژوهش پیشرو با تجزیه و تحلیل اطلاعات کتابخانه ای و داده های اسنادی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی و تطبیقی انجام شده است. نمونه های مورد بررسی نیز شامل نقش گرز گاوسر در نگاره به دار آویختن ضحاک از شاهنامه طهماسبی و گرز فلزی موجود در موزه متروپولیتن است.

نتایج نشان می دهد نمونه گرز گاوسر موزه متروپولیتن دارای فرمی مشابه با نقش گرز فریدون در نگاره موردنظر است و دارای رنگ و جنس آهنی است و تزئینات طلایی و زراندود دارد، در حالی که گرز ترسیم شده در نگاره به رنگ طلایی است.