ارائه مدل توسعه کمپ های طبیعت گردی مسئولانه سازگار با محیط زیست (اکوکمپ) در ایران

از مهم ترین ویژگی های طبیعت گردی مسئولانه، حفاظت از محیط زیست و توجه ویژه به جوامع محلی، آداب، رسوم و فرهنگ است. در این راستا، توسعه کمپ های محیط زیستی یکی از موثرترین ابزارهایی است که ضمن حفظ و رعایت اصول اولیه طبیعت گردی مسئولانه و حفاظت از محیط زیست، نقش بسزایی در توسعه جوامع محلی و مشارکت آنها در امور گردشگری ایفا می کند.  طبیعت گردی مسئولانه به منظور حفاظت از محیط زیست، فرهنگ محلی و توسعه پایدار، علاوه بر فراهم نمودن فرصت های تفریحی در مقاصد گردشگری، می تواند در توسعه پایدار منطقه نیز بسیار موثر باشد. امروزه کمپ های محیط زیستی (اکوکمپ) به عنوان اقامتگاه هایی که دارای بیشترین هماهنگی طبیعی، فرهنگی و اجتماعی با محیط اطراف می باشند، نقش مهمی در توسعه فعالیت های گردشگری دارند. گردشگران در آنها مستقیما در تعامل با محیط زیست بوده و با آهنگ طبیعت خود را تطبیق می دهند و هدف اولیه در آنها آموزش افراد برای فهم و قدردانی از طبیعت مقصد می باشد. با توجه به جاذبه های گردشگری طبیعی بی شماری که در ایران وجود دارد، وضعیت فعلی استفاده از محیط زیست برای گسترش اکوتوریسم و اکوکمپ ها در این سرزمین از آنچه می بایستی در این رابطه اجرایی گردد، فاصله بسیار زیادی دارد. از این رو هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل موثر و ارائه مدلی برای توسعه کمپ های سازگار با محیط زیست (اکوکمپ) در ایران می باشد.

در این پژوهش از رویکرد کیفی با روش گراندد تئوری استفاده شده است. برای جمع آوری داده های مورد نیاز در حین مطالعه منابع کتابخانه ای، از روش میدانی با تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شده است. مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و در مجموع با 12 نفر از کارشناسان در این زمینه مصاحبه و  برای تحلیل محتوا از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد.

یافته های پژوهش حاکی از آن است که 29 موضوع فرعی در قالب 17 موضوع اصلی، مدل توسعه اکوکمپ در ایران را تشکیل می دهند.

نتایج این تحقیق نشان داد که توسعه کمپ های طبیعت گردی مسئولانه در ایران نیازمند همیت ملی در تمامی بخش های مرتبط با گردشگری در کشور است. حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار، افزایش صادرات نامرئی و اعتبار بین المللی و رونق اقتصادی جوامع محلی از پیامدهای توسعه کمپ های طبیعت گردی مسئولانه سازگار با محیط زیست (اکوکمپ) بوده و به روز رسانی سیاست های گردشگری و نظارت بر طبیعت گردی مسئولانه، جلب مشارکت بخش خصوصی و تسهیل سرمایه گذاری و همچنین توسعه صنعت گردشگری کشور با تمرکز بر طبیعت گردی مسئولانه به عنوان راهکارهای مورد نظر در مدل ارائه شده می باشند.