سناریو نگاری آینده آموزش عالی در ایران

هدف از انجام پژوهش حاضر، سناریونگاری آموزش عالی ایران در دوره پسا انبوه گرایی بود.

ابتدا، به بررسی عوامل محیطی تاثیرگذار یا پیشران های کلیدی آموزش عالی در گذار پسا انبوه گرا در ایران پرداخته شد. برای شناسایی گزاره های پرتکرار تعداد گزاره هایی که به هر مضمون مربوط می شوند، مبنای کار قرار گرفتند. در ادامه، از خبرگان خواسته شد که به هر یک از این عوامل، بر اساس مقیاس لیکرت سه درجه ای، مطابق با دو شاخص (1) اهمیت و (2) عدم قطعیت، امتیاز دهند. در نتیجه، 26 عامل کلیدی مشخص شدند. در نهایت، در مجموع 36 وضعیت مختلف برای 8 پیشران طراحی شد.

ابتدای این پژوهش، منجر به شناسایی 43 مورد از عوامل کلیدی در شش بعد (1) آموزش، (2) جامعه، (3) دانشگاه، (4) تکنولوژی، (5) اقتصاد و (6) بازار کار، شد. در ادامه، پیشران های کلیدی مشخص شده، شامل هشت دسته کلی به این شرح بودند: (1) عدم تناسب بین فارغ التحصیلان دانشگاه و نیروی موردنیاز بازار کار، (2) سرمایه گذاری بخش خصوصی در آموزش عالی، (3) مشکلات سیاسی- اقتصادی و عدم استقلال، (4) مشکلات ساختاری دانشگاه در مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، (5) تغییر نگرش های حاکم بر جامعه، (6) تاکید خانواده و اطرافیان بر تحصیلات دانشگاهی، (7) مشکلات نظام آموزشی موجود و (8) ظهور تکنولوژی های جدید در آموزش عالی. در انتها، چهار سناریو مشخص شد که بیشترین سازگاری درونی را داشته اند: (1): دانشگاه های بازار محور (2): تحول تکنولوژیکی (3): محدودیت نهادهای سیاسی و اقتصادی و (4): آموزش پایدار و عادلانه.

بحث:

می توان اظهار داشت که آینده نظام آموزش عالی ایران در گذار پسا انبوه گرا را می توان از طریق چهار سناریوی متمایز، متصور شد که هرکدام دیدگاه متفاوتی را بر اساس محرک ها و اولویت های کلیدی ارائه می دهند.