برنامه درسی حفظ محیط زیست: الگویی نوین در طراحی سرفصل های درسی برای آموزش پایدار

با توجه به چالش های روزافزون محیط زیستی و ضرورت سازگاری سیستم های آموزشی با نیازهای آینده، طراحی برنامه های درسی که هم راستا با اصول آموزش پایدار و حفظ محیط زیست باشد، بیش از پیش احساس می شود. از این رو هدف این پژوهش، طراحی الگویی نوینی برای تدوین سرفصل های آموزشی است که با بهره گیری از اصول برنامه درسی سبز، چارچوبی جامع و موثر برای آموزش پایدار ارائه دهد. این پژوهش از نظر هدف، در زمره تحقیقات توسعه ای قرار دارد و از نظر روش گردآوری داده ها، ب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش شامل اساتید و متخصصین حوزه های علوم تربیتی، محیط زیست و علوم اجتماعی از دانشگاه های دولتی شهر تهران در سال 1403 بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند معیار، 18 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری و با استفاده از راهبرد کدگذاری سه مرحله ای در محیط نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند. بر اساس نتایج پژوهش در مرحله کدگذاری باز تعداد 443 مضمون پایه، 40 مضمون سازمان دهنده و5 مضمون فراگیر شناسایی و طبقه بندی شدند. بدین ترتیب ابعاد استحصال شده این پژوهش شامل تمرکز بر توسعه پایدار، تمرکز بر رویکرد میان رشته ای و جامع، محلی سازی و انعطاف پذیری سر فصل های برنامه درسی، تقویت شایستگی های زیست محیطی و ارتقاء آگاهی فرهنگی و بومی بود. این نتایج به طور یکپارچه می توانند دانش آموزان را برای مقابله با چالش های زیست محیطی آماده کرده و توانایی های لازم برای ساختن آینده ای پایدار را در آنها پرورش دهند. بنابراین، پیاده سازی چنین برنامه درسی می تواند نقشی کلیدی در تحقق اهداف زیست محیطی و اجتماعی ایفا کند.