بررسی تغییرات فصلی AQI در کشور و ارتباط آن با تعداد صنایع،اقلیم و جمعیت هر استان

شاخص کیفیت هوا (AQI) شاخصی جهت گزارش روزانه کیفیت هوا است. در این مقاله به بررسی تغییرات فصلی و ماهانه AQI در کشور و همچنین ارتباط این شاخص با اقلیم، تعداد صنایع و جمعیت هر استان پرداخته شد. بدین منظور مختصات ناحیه ها و شهرک های صنعتی هر استان از نقشه های مربوط به سازمان صنعت، معدن و تجارت کشور، جمعیت هر استان بر اساس آخرین سرشماری نفوس کشور، از سایت آمار کشور و همچنین مقدار AQI مربوط به کل ایستگاه های پایش هوای کشور به تفکیک هر استان از بخش پایش هوای سازمان حفاظت محیط زیست کشور، برای سه سال(1399-1401)، هر روز یک برداشت در ساعت 11 صبح، دریافت گردید. داده اقلیم هر ایستگاه پایش نیز با روی هم گذاری نقشه اقلیم- یونپ و ایستگاه ها در نرم افزار QGIS استخراج شد. سپس داده های استخراج شده به نرم افزار SPSS ورژن 27، منتقل و آنالیز گردید. نتایج نشان داد استان هایی که تعداد شهرک صنعتی و جمعیت بیشتری(ترافیک بیشتر) داشته اند، AQI در آنها شرایط بدتری داشته است. نتایج همبستگی AQI با اقلیم نیز معنی دار و معکوس بود، به عبارتی هر چه اقلیم مرطوب تر بوده، AQI به طور معنی داری کمتر بوده است. همچنین بیشترین تعداد روزهای ناسالم، به ترتیب مربوط به استان های خوزستان، تهران، بوشهر، البرز، اصفهان و یزد است. ضمن این که در سه سال مورد مطالعه در استان های مختلف کشور، 50 درصد زمان مورد مطالعه، آلاینده مسئول، ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون بوده و 32 درصد، ذرات معلق کمتر از 10 میکرون را به خود اختصاص داده بودند