تحلیل دینامیکی مخاطره سیلاب با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS (مطالعه موردی: رودخانه گدار، آذربایجان غربی)

سیلاب هر ساله باعث تخریب ساختار اقتصادی و اجتماعی جوامع و خسارات مالی و جانی فراوانی می شود. یکی از عوامل موثر در بروز سیلاب ها توسعه شهرنشینی در اطراف رودخانه ها می باشد. در اثر تغییرات اقلیمی، طی دهه های اخیر، کشور ایران با آب و هوای گرم و خشک و نیمه خشک، مستعد وقوع پدیده سیل بوده است. هدف از پژوهش حاضر، پهنه بندی سیلاب در حوزه آبخیز گدار با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS می باشد. برای انجام پژوهش، ابتدا با توجه به تصاویر ماهواره ای سال 2018، نقشه کاربری اراضی و شماره منحنی رواناب، مدل SCS منطقه تعیین شد. در ادامه، دبی سیلاب حوضه با دوره بازگشت های 25، 50 ، 100 و 200 ساله با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS شبیه سازی شد. نقشه پهنه بندی سیلاب حوزه آبخیز گدار محدوده شهر نقده و اشنویه با دوره بازگشت های موردنظر با کمک مدل هیدرولیکی HEC-RAS تهیه شد. نتایج نشان داد که با دوره بازگشت های 25، 50 ،100 و 200 ساله به ترتیب 1255، 1316، 1370 و 7/1419 هکتار مساحت پهنه سیلاب حوزه آبخیز گدار افزایش می یابد. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان داد که هر چه دوره بازگشت طولانی تر شود سطح وسیع تری از اراضی تحت تاثیر سیل قرار می گیرد. همچنین مطالعات نشان می دهد که مدل HEC-HMS در برآورد دبی در حوضه هایی که فاقد ایستگاه آب سنجی بوده است مناسب می باشد. نتایج این تحقیق در مدیریت سیلاب مفید باشد و به کاهش میزان آسیب پذیری ناشی از سیل در این رودخانه کمک کند.