بررسی ارتباط سردرد ناشی از سوراخ شدن دورا با نوسانات همودینامیک در بیماران تحت بیهوشی نخاعی

به اعتقاد بسیاری از محققین علت بروز سردرد بعد از سوراخ شدن سخت شامه، نشت مایع مغزی نخاعی (CSF= Cerebrospinal Fluid) و کاهش فشار داخل مغز (ICP= Intracranial Pressure) است. تغییرات همودینامیک می تواند بر دینامیک CSF و وضعیت ICP تاثیر گذار باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط نوسانات فشار خون، نبض، میزان مایع دریافتی و افدرین مصرفی با سردرد بعد از سوراخ شدن سخت شامه طراحی و اجرا شده است.
این مطالعه به صورت توصیفی - تحلیلی بر روی 95 بیمار با شکستگی ساق پا، نامزد بیهوشی نخاعی، با استفاده از سوزن نوعQuincke شماره 23 انجام شد. فشار خون و نبض در دقایق 1، 2، 4، 8 و 16 پس از انجام بیهوشی نخاعی اندازه گیری و ثبت شد. همچنین جمع مایع وریدی و افدرین دریافتی نیز محاسبه و ثبت گردید. سپس بروز، شدت (بر اساس پرسشنامه VAS=Visual Analog Scale) و مدت سردرد (روز) تا 5 روز بعد از انجام بیهوشی مورد بررسی قرار گرفت. در پایان ارتباط میزان بروز و شدت سردرد با نوسانات فشار خون، نبض، میزان مایع وریدی دریافتی و افدرین مصرفی با استفاده از آزمون های t مستقل و پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از بیماران مورد مطالعه 33.3% دچار سردرد بعد از سوراخ شدن دورا شدند. میانگین شدت و طول مدت سردرد به ترتیب 2.11±5.83 (سانتیمتر) و 1.40±3.66 (روز) بود. بین درصد نوسانات فشارخون سیستول، دیاستول، متوسط شریانی، تعداد نبض، میزان مایع دریافتی و افدرین مصرفی با میزان بروز و شدت سردرد متعاقب بیهوشی نخاعی، رابطه معنی داری بدست نیامد.
عدم ارتباط معنی دار بین نوسانات همودینامیکی با میزان بروز و شدت سردرد می تواند نشان دهنده این موضوع باشد که علیرغم تاثیر عوامل همودینامیک بر دینامیک و وضعیت ICP، این عوامل احتمالا از قدرت کافی جهت تغییر در میزان نشت CSF از سوراخ دورا برخوردار نبوده و عامل تعیین کننده اصلی همان اندازه و شکل سوراخ ایجاد شده توسط سوزن های نخاعی است.