حواس یا ادراکات حسی از منظر معرفت شناسی

ادراک حسی از منظرهای گوناگون قابل بحث و بررسی است. در این نوشتار، پس از نگاهی گذرا به جایگاه «ادراک حسی» در دانشهای گوناگون، مهمترین مباحثی که میتوان از منظر معرفتشناسی درباره ادراک حسی و حواس ظاهری ارائه کرد، طرح و بررسی شده است. در میان این مباحث، مسائلی همچون حضوری یا حصولی بودن ادراک حسی، نحوه حکایتگری مفاهیم حسی، امکان شناخت ذاتیات و ماهیات اشیای خارجی و اعتبار ادراک حسی از همه برجستهتر است.
به نظر میرسد در حالی که معرفت به احساس یعنی نفس تاثرات مادی از راه علم حضوری تحقق می یابد، ادراک حسی معرفتی حصولی بوده، مفید مفهوم و تصور است، نه قضیه و تصدیق.
از یکسو، با حس و عقل نمیتوان به کنه اشیا و فصلهای حقیقی آنها دست یافت و از سوی دیگر، ادراک حسی خطاناپذیر بوده، خطاهایی که در مورد آن تصور می شود به احکام و تفسیرهای عقل ارجاع می یابد.