بررسی بیولوژی پروانه برگخوار بنه Ocneria terebinthina در منطقه حفاظت شده خجیر

بررسی بیولوژی پروانه برگخوار بنه Ocnerina terebinthina در منطقه حفاظت شده خجیر طی سالهای 1380-1378 درمنطقه حفاظت شده خجیر واقع در شمال شرق تهران، بیولوژی پروانه گیاهخوار(Ocneria terebinthina Stgr: (Lep.: Lymantriidae مورد مطالعه قرار گرفت. جهت نمونه برداری از مراحل مختلف آفت، هر هفته تعداد 10 درخت انتخاب شده و از هر درخت 4 شاخه 30 سانتیمتری از جهات مختلف آن مورد بازدید قرار گرفت. در صورت مشاهده تخم، لارو و یا شفیره، برگهای حاوی آفت جمع آوری شده و به آزمایشگاه منتقل گردید. در آزمایشگاه با شمارش مراحل مختلف آفت اعم از تخم، لاروهای سنین مختلف و شفیره، تغییرات جمعیت آنها در تاریخهای مختلف بدست آمد. همچنین برای بررسی تکمیلی بیولوژی آفت، اقدام به پرورش مراحل مختلف آن در آزمایشگاه گردید. جهت جمع آوری دشمنان طبیعی نیز تعدادی از نمونه های جمع آوری شده از مراحل مختلف آفت پرورش داده می شد تا پارازیتهای احتمالی آن خارج شود. پروانه برگخوار بنه زمستان را به صورت لارو در زیر پوستکهای درختان آلوده و یا زیر سنگها و برگهای خشک سطح زمین سپری کرد. از اوایل اردیبهشت با مساعد شدن شرایط آب وهوایی، لاروهای زمستان گذران به تدریج از محلهای زمستان گذرانی خارج و روی برگها ظاهر شده و شروع به تغذیه نمودند. لاروها پس از گذراندن دوره لاروی با تنیدن تار ابریشمی به دور خود به پیش شفیره تبدیل شدند. شفیره ها اغلب در سطح زیرین برگها و یا زیر سنگها تشکیل می شد. از اواخر اردیبهشت ماه نیز ابتدا حشرات کامل نر و بعد ماده ظاهر شدند. حشرات ماده پس از جفتگیری تخم های خود را به طور دسته ای و اغلب در سطح زیرین برگها گذاشتند. تعداد تخم ها در هر دسته بسیار متفاوت بوده و تا بیش از 200 عدد شمارش شد. لاروهای نئونات از پارانشیم برگها تغذیه کرده و بعد با پوست اندازی و تبدیل شدن به سنین بالاتر متفرق شده و روی برگها و شاخه های دیگر گسترش پیدا می کردند. لاروهای سنین 1 تا 3 از اپیدرم زیرین پارانشیم برگها تغذیه کرده و فقط اپیدرم رویی و رگبرگها را باقی می گذاشتند. این نوع تغذیه باعث توری شدن برگها می شد. این برگها به تدریج خشک شده و ریختند. لاروهای سنین بالاتر، به جز رگبرگها از تمام سطح برگ تغذیه می کردند. تعداد سنین لاروهای در افراد نر 5 و درافراد ماده 6 بود. طبق بررسیهای سپهر و عبایی (1368) این آفت در جنگلهای بنه ارسنجان 4 نسلی است، ولی صباحی و همکاران (1374) تعداد نسل آفت را در استان فارس 3 نسل عنوان کرده اند. تقی زاده و صفوی (1339) نیز در باغهای پسته 3 تا 4 نسل را برای برگخوار بنه ذکر کرده اند. بر اساس مطالعات انجام شده در تحقیق حاضر، در منطقه خجیر این آفت دارای دو نسل در سال بود. چرخه زندگی نسل اول از اواسط خرداد ماه با تخمریزی پروانه های ماده شروع شد. نسل دوم آفت نیز به تدریج از اوایل مرداد ماه آغاز گردید. در شرایط منطقه خجیر لاروهای سنین دوم، سوم و چهارم نسل دوم از اوایل مهرماه با کاهش کیفیت غذایی برگها، کاهش دما و همچنین کاهش طول روز به تدریج به دیاپوز زمستانه رفته و بقیه چرخه زندگی خود را در سال آینده ادامه دادند. تعدادی از دشمنان طبیعی آفت نیز جمع آوری گردید که به شرح زیر می باشند:

1- زنبور پارازیتویید تخم (Ooencyrtus masii Mercet. (Hym.: Encyrtidae
2- زنبور پارازیتویید شفیره (Brachymeria intermedia (Nees) (Hym: Chalcidiae
3 - مگس (Exorista sp. (Dip:Tachinidae
4- سن شکاری (Rhynocoris iracundus Poda. (Het:Reduviidea