ارتباط غلظت فلزهای سنگین با هیدروکربن های چند حلقه ای معطر مرحله ذره ای در جو اصفهان

فلزهای سنگین و هیدروکربن های چند حلقه ای معطر موجود در جو شهرهای صنعتی اثر سمی و سرطان زایی دارند و می توانند تغییرات کروموزومی ایجاد نمایند.
مطالعه به منظور تعیین غلظت هیدروکربن های چند حلقه‎ای معطر و فلزهای سنگین در جو اصفهان و رابطه این دو آلاینده انجام شد.
این مطالعه مقطعی در سال 1378 در اصفهان انجام و ذرات موجود در هوا بر روی صافی های فایبرگلاس و توسط دستگاه نمونه بردار با حجم زیاد جمع آوری شد. سرعت جریان و زمان نمونه برداری برابر 5/0 مترمکعب در دقیقه و به مدت 12 ساعت بود. هر صافی با دقت به دو قطعه مساوی بریده شد و یک قطعه از آن در اسید نیتریک و آب اکسیژنه هضم و برای تعیین غلظت فلزهای سنگین استفاده شد. قطعه دیگر صافی توسط حلال دی کلرومتان و روش سوکسله استخراج و از حاصل استخراج برای تعیین مقدار PAHs استفاده شد. غلظت فلزهای سنگین توسط یک دستگاه جذب اتمی پرکین المر و غلظت PAHs توسط دستگاه گاز کروماتوگراف مدل 4400 PU مجهز به آشکارساز FID تعیین شد.
غلظت سرب نسبت به سایر فلزهای سنگین مورد بررسی بالاتر (748.5 نانوگرم بر مترمکعب) اما از استاندارد مربوطه (2000 نانوگرم بر مترمکعب) کمتر بود. راندمان استخراج PAHs با روش سوکسله 92 تا 100 درصد بود. غلظت بنزوآلفاپیرن شاخص هیدروکربن های چند حلقه ای معطر 72/2 نانوگرم بر مترمکعب بود. مقدار PAHs در روزهای تعطیل کمتر از سایر روزهای هفته بود. ضریب همبستگی میان فلزهای سنگین و PAHs برابر 9/0 بود (p<0.005). روند تغییرات فلزهای سنگین با تغییرات PAHs بسیار شبیه بود.
همبستگی بسیار نزدیکی بین غلظت فلزهای سنگین و PAHs وجود دارد و روند کلی تغییرات غلظت فلزهای سنگین در جو با روند تغییرات هیدروکربن های چند حلقه ای معطر بسیار شبیه است.