کارکردگرایی امنیتی و تحول در ساختار ملل متحد بعد از جنگ سرد

سازمانها اساسا به محیط پیرامونی خود وابسته هستند و در ارتباط با آن معنا و مفهوم می یابند. سازمان ملل متحد به عنوان سازمانی که مسئولیت تامین و حفظ امنیت و صلح بین المللی را داراست، به صورتی بارز، کارکردی امنیتی دارد و بنابراین باید آن را با لحاظ محیط پیرامونی و در پیوند با آن بررسی کرد. تردید در توانمندی تئوری واقع گرایانه در دوره پس از جنگ سرد ازیک سو و تغییرات پی درپی در بستر عمل و فعالیت سازمان ملل متحد ازسوی دیگر سبب گردیده است کارکرد امنیتی این سازمان دچار دگرگونی شود. دگرگونی مذکور بیش از هر چیز نشان دهنده هماهنگی استراتژیک میان ضرورتهای نظام بین الملل و کارکرد سازمان ملل متحد است. در دوره پس از جنگ سرد با کاهش تعادل و ثبات اجتماعی در حوزه های منطقه ای و افزایش توان نیروهای گریز از مرکز، نحوه پیگیری امنیت، ترسیم قلمرو آن و نهایتا استراتژی های امنیتی تغییر یافت. با توجه به پیامدهای ثبات محوری در نظریه های کارکردگرایانه، کارکردگرایان امنیتی در تحلیل و تبیین وضع موجود به طرح این بحث پرداختند که مطلوبیت نهایی برای سازمان ملل متحد «امنیت سازی» در حوزه های بحرانی است. آنان به ضرورت تطبیق فضای بین المللی با کارکردهای سازمانی می اندیشند. به این ترتیب حوزه فعالیت شورای امنیت در مناطقی خواهد بود که با دوران جنگ سرد کاملا تفاوت دارد. درواقع، نهادهای وابسته به سازمان ملل، فعالیتهای خود را در چارچوب «امنیت گرایی منطقه ای» تغییر و سازمان داده اند. در مقاله پیش رو، به چگونگی این تحول نظری با ذکر مصادیق عینی آن توجه می شود.