مقایسه دو روش کاربرد چسب ترانسپور و استفاده از محلولهای رقیق شده اندازه گیری ضریب حفاظت نوری چهار فرآورده تجاری

فرآورده های ضد آفتاب جهت محافظت پوست در برابر اثرات مضر تشعشعات ماوراء بنفش اشعه آفتاب بکار می روند. مهمترین فاکتوری که جهت ارزیابی فرآورده های ضد آفتاب مورد مطالعه قرار می گیرد ضریب حفاظت نور (SPF) است که بیانگر قدرت فرآورده ضد آفتاب در محافظت از پوست در برابر اشعه UV است. به منظور تعیین میزان، روش های متعدد درون تنی و برون تنی مورد استفاده قرار گرفته است. علی رغم دقیق بودن روش های درون تنی اما از آنجا که این روش ها وقت گیر و گران می باشند و امکان استفاده آنها در مراحل غربالگری فرمولاسیون های ساخته شده ضد آفتاب وجود ندارد، کاربرد روش های برون تنی اهمیت خاصی پیدا کرده است. به همین دلیل در این تحقیق کارایی دو روش برون تنی کاربرد چسب و استفاده از محلولهای رقیق شده جهت تعیین SPF فرآورده های تجاری آردن، راسن، اناگرین و رکسول مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفت.
روش اول SPF تعیین بوسیله کاربرد یک سوبسترای جدید، ارزان و در دسترس به نام چسب ترانسپور بود. بدین نحو که میزان 2 میلی گرم بر سانتی متر مربع از فرآورده بر روی سطح سوبسترا بطور یکنواخت پخش می شد و بوسیله اسپکتروفوتومتر، میزان عبور اشعه UV در طول موج 290-400 nm بفواصل 5nm اندازه گیری می شد و از روی این مقادیر SPF فرآورده محاسبه می شد. در روش دوم با کاربرد محلول های رقیق شده از فرآورده در حلال متانل میزان تعیین می شد بدین نحو که غلظت های متفاوتی از فرآورده تهیه شده و میزان عبور اشعه UV از آنها تعیین گردید و از روی آنها میزان SPF در هر غلظت تعیین شد و با رسم منحنی SPF در برابر لگاریتم غلظت، میزان SPF نهایی فرآورده در غلظت 2 میلی گرم بر میلی لیتر محاسبه گردید.
نتایج حاصل از روش ترانسپور گرچه کاملا بر مقادیر ذکر شده در برچسب فرآورده ها منطبق نبود اما با ضریب همبستگی اسپرمن r=0.975 به طرز معنی داری با آنها ارتباط داشت. در مقابل SPF های بدست آمده از روش محلولهای رقیق شده، بسیار بالاتر از مقادیر ذکر شده در برچسب فرآورده ها بود ضریب همبستگی بسیار ضعیفی با آنها داشت (r=0.35).
بحث: از مقایسه دو روش ذکر شده در تعیین چنین نتیجه می شود که روش ترانسپور هم بدلیل سهولت و در دسترس بودن روش و هم بدلیل نزدیک تر بودن نتایج با مقادیر درون تنی (مندرج در بر چسب) از کارایی بیشتری در تعیین برخوردار است و می تواند جهت کنترل سری ساخت های مختلف از یک فرآورده استفاده شود.