بررسی عوامل موثر بر ابتلا به پرفشاری خون در ساکنین شهرستان اراک

افزایش فشار خون شریانی، یک بیماری شایع، بدون علامت است که معمولا به آسانی قابل درمان بوده و در صورت عدم درمان اغلب به عوارض مرگ بار منتهی می شود. بدون علامت بودن این بیماری امکان تشخیص زودرس آن را کمتر می کند و همچنین این موضوع که عوامل ژنیتکی، اجتماعی و تغذیه ای در جوامع مختلف متفاوت بوده و این خود می تواند در الگوی ابتلا به فشار خون بالای شریانی موثر باشد، انجام تحقیقی که در آن عوامل محیطی - ژنتیکی به عنوان عوامل خطرساز به وجود آمدن هیپرتانسیون در نظر گرفته شوند را تبیین می کند.
این تحقیق مورد- شاهدی بر روی بیماران مبتلا به فشار خون بالای 140.90 میلی متر جیوه در سال 1383 در شهرستان اراک به وسیله نمونه گیری چند مرحله ای و با حجم نمونه 1000 نفر و با رعایت نسبت جمعیتی در شهر و روستا در هر دو گروه مورد و شاهد، انجام یافت. جمع آوری اطلاعات در پرسشنامه ای شامل مشخصات دموگرافیک، عادات اجتماعی شامل عادات غذایی، رفتار اجتماعی، شخصیتی، علایم و نشانه های بالینی ثبت گردید. در آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS و شاخص های آماری توصیفی و اصول مقایسه میانگین ها و نسبت ها و در آنالیز چند متغیره از رگرسیون لجیستیک استفاده شد. محققین در کلیه مراحل تحقیق متعهد به اصول اخلاقی اعلامیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بودند.
در این تحقیق 263 فرد مبتلا به پر فشاری خون اولیه با 765 نفر افراد غیر مبتلا به پر فشاری خون اولیه (سالم یا گروه شاهد) مقایسه شدند. در مورد عوامل خطر موجود در این تحقیق می توان به سطح تحصیلات پایین (0.001>P و 2.78 = OR)، وزن بالا (0.003 > P)، قد کوتاه (0.001>P)، دفعات تماس اندک با مادر و پدر (0.001> P)، تماس کمتر از 3 بار با نزدیکان و دوستان (0.001 > P و 2.06 = OR)، عدم رضایت خانوادگی (0.04> P و 1.35= OR)، مرگ یکی ازنزدیکان درجه اول (0.001 > P و 2.45 = OR)، وجود پدیده رینود (0.002 > P و 0.41 = (OR و سوفل کانون آئورت (0.05 = P و 2.5 = OR)، اشاره کرد. جهت پیش بینی ابتلا یا عدم ابتلا به پر فشاری خون نیز در این تحقیق سه مدل بر اساس مشخصات عمومی و کلیه موارد بالینی طراحی گردید.
با توجه به تعیین بعضی عوامل خطر در این تحقیق، بر اساس ویژگی های دموگرافیک – آنتروپومتریک می توان با اطلاع رسانی از طریق رسانه های ارتباط جمعی، آگاهی عمومی را جهت شناخت عوامل خطر و در نتیجه تغییر رفتارهای زیان بخش بیماری افزایش داد و به این ترتیب ابتلا به هیپرتانسیون و عوارض قلبی - مغزی - کلیوی و چشمی آن را کاهش داد. از طرف دیگر با توجه به مدل های به دست آمده جهت پر فشاری خون فراگیر، می توان جهت تعیین احتمال عدم ابتلا به هیپرتانسیون در افراد دارای سابقه خانوادگی مثبت در درمانگاه ها و مطب نیز از آنها استفاده نمود.