اثر مراحل مختلف رشد بر ارزش غذایی یونجه همدانی در چین دوم

این آزمایش جهت بررسی تغییرات بعضی از خصوصیات زراعی و ارزش غذایی یونجه همدانی طی مراحل مختلف رشد در چین دوم انجام شد. صفات زراعی شامل طول بوته، درصد ماده خشک و نسبت برگ به ساقه و ترکیب شیمیایی نمونه های جمع آوری شده طی مراحل مختلف رشد (قبل از غنچه دهی، شروع غنچه دهی، غنچه دهی کامل، شروع گلدهی و گلدهی کامل) به روش تجزیه تقریبی تعیین شدند. قابلیت هضم یونجه خشک در مراحل شروع غنچه دهی، شروع گلدهی و گلدهی کامل به روش In vivo با استفاده از تعداد 4 راس گوسفند نر مهربان انجام شد. میانگین طول بوته از 36 / 24 سانتیمتر در قبل از غنچه دهی به 18 / 60 سانتیمتر در مرحله گلدهی کامل رسید. تفاوت بین طول بوته در مراحل مختلف رشد از لحاظ آماری معنی دار شد (5% >p). درصد ماده خشک بوته کامل با پیشرفت مرحله رشد افزایش یافته و از 18 / 20 درصد قبل از غنچه دهی به 10 / 27 درصد در گلدهی کامل رسید و اختلاف آنها از لحاظ آماری معنی دار شد (5% >p). درصد ماده خشک ساقه و برگ نیز تغییراتی مشابه بوته کامل داشتند. بیشترین میزان ماده آلی بوته کامل یونجه با 47 / 90 درصد در مرحله شروع گلدهی و کمترین مقدار آن با 62 / 89 درصد در مرحله غنچه دهی کامل بود ولی اختلاف آنها از نظر آماری معنی دار نبود. بیشترین مقدار پروتئین خام بوته کامل در مرحله اول رشد (قبل از غنچه دهی) 79 / 23 درصد و کمترین آن در مرحله آخر رشد (مرحله گلدهی کامل) 06 / 17 درصد و اختلاف آنها از نظر آماری معنی دار بود (5%> p). میزان پروتئین خام ساقه و برگ نیز با افزایش سن گیاه روند مشابهی را نشان داد. درصد الیاف خام بوته کامل با افزایش سن گیاه افزایش یافته و از 12 / 20 درصد در مرحله قبل از غنچه دهی به 50 / 27 درصد در مرحله گلدهی کامل رسید و اختلاف آنها از نظر آماری معنی دار شد (5%>p). درصد قابلیت هضم ماده خشک از 78 / 62 درصد در مرحله شروع غنچه دهی به 10 / 59 درصد در مرحله گلدهی کامل کاهش یافت ولی اختلاف آنها از نظرآماری معنی دار نبود. همین روند کاهش در مورد قابلیت هضم پروتئین خام نیز وجود داشت. در مورد قابلیت هضم الیاف خام روند مشخصی وجود نداشت و تفاوت آنها از نظر آماری نیز معنی دار نبود. با این حال، بیشترین مقدار قابلیت هضم الیاف خام در مرحله شروع گلدهی با 81 / 57 درصد و کمترین مقدار در مرحله شروع غنچه دهی با 02 / 53 درصد مشاهده شد. ارزش انرژی زایی یونجه بر حسب کل مواد مغذی قابل هضم (TDN) با پیشرفت مرحله رشد کاهش یافت و از 61 درصد در مرحله شروع غنچه دهی به 58 درصد در مرحله گلدهی کامل رسید و تفاوت آنها از نظر آماری معنی دار نشد. با توجه به نتایج حاصله، به نظر می رسد برای حصول یک خوراک با کمیت قابل قبول و کیفیت بهتر، برداشت یونجه اگر بین شروع گلدهی (10% گلدهی) و گلدهی کامل (50% گلدهی) صورت گیرد، عملکرد در هکتار بیشتر خواهد شد.