اسپوندیلیت سلی: یک تظاهر شایع سل خارج ریوی در جنوب شرقی ایران

سل هنوز یکی از مهمترین معضلات بهداشتی- درمانی کشور در حال توسعه منجمله ایران است. شایع ترین تظاهر بالینی سل شکل ریوی آنمی باشد. اما در حدود 30% موارد سل سایر ارگان ها را درگیر می کند. علیرغم آندمیک بودن بیماری سل در استان سیستان و بلوچستان اطلاعات راجع به سل ستون فقرات از جنوب شرقی ایران اندک است. این مطالعه به منظور تعیین شیوع سل ستون فقرات در شهر زاهدان صورت گرفت.
در این مطاله با روش Routine data base study با مطالعه پرونده کلیه بیمارانی که بدلیل سل ستون فقرات طی مدت 11 سال از آبان ماه 1373 تا 1384 در زاهدان تحت درمان قرار گرفته بودند انجام شد. بعد از مطالعه پرونده ها اطلاعات دموگرافیک، علایم بالینی، نتایج بررسی های رادیولوژیک و آزمایشگاهی بیماران در پرسشنامه های تهیه شده ثبت و سپس تجزیه و تحلیل شد.
از بین 1030 بیمار مبتلا به سل خارج ریوی 118 بیمار (82 نفر مرد و 36 نفر زن) مبتلا به سل ستون فقرات بودند. 28 بیمار مبتلا به پارپلژی شده بودند. در رادیوگرافی ریه 86 بیمار هم زمان شواهدی از ابتلا ریوی مشاهده شد که عمدتا ضایعات به صورت فیبروز و کلسیفیکاسیون در ریه بود. مهره های توراسک شایع ترین محل درگیری بود. 66% بیماران (78 بیمار) تست مانتو مثبت داشتند. تمامی بیماران تحت درمان ضد سل قرار گرفته بودند. مداخله جراحی در 4 بیمار انجام شده بود. 6 بیمار بدلیل نارسایی تنفسی و درگیری همزمان و شدید ریه فوت شده بودند.
بر اساس نتایج حاصل از بررسی فوق سل ستون فقرات هنوز یک تظاهر شایع سل خارج ریه در شهر زاهدان واقع در جنوب شرقی ایران است. لذا آموزش بهداشت، جلوگیری از تماس افراد سالم با بیماران مبتلا به سل ریه فعال، خدمات درمانی رایگان و بهبود وضعیت معیشتی در کاهش موارد بیماری سل و عوارض ناشی از آن می تواند موثر واقع شود.