اثر حفاظتی عصاره هیدروالکلی برگ گیاه گزنه (Urtica dioica) بر غلظت گلوکز خون و سلول های بتا موش های صحرایی هیپرگلیسمیک

گزنه در طب سنتی ایران به عنوان یک داروی کاهنده گلوکز خون معرفی شده است. گزارشات علمی متناقضی در خصوص اثرات کاهش دهنده گلوکز خون گیاه گزنه وجود دارد. این مطالعه به منظور تعیین اثرات حفاظتی عصاره هیدروالکلی برگ گیاه گزنه بر میزان گلوکز و سلول های بتا پانکراس موش های صحرایی هیپرگلیسمیک انجام شد.
مطالعه به صورت تجربی بر روی موش های صحرایی از نژاد ویستار که به سه گروه ده تایی شاهد، هیپرگلیسمیک و گروه حفاظتی تقیسم شدند. به حیوانات گروه پیش درمانی میزان 100 mg/kg عصاره برگ گزنه از طریق داخل صفاقی روزانه بمدت پنج روز تزریق گردید. سپس با استفاده از استرپتوزوتوسین (STZ) به میزان 80 mg/kg هیپرگلیسمیک شدند. میزان گلوکز خون در هفته اول، سوم و پنجم با استفاده از گلوکومتر اندازه گیری شد. همچنین در پایان هفته پنجم با استفاده از بیهوشی، پانکراس موش ها تخلیه و سلول های بتا جزایر لانگرهانس شمارش گردید.
میانگین میزان گلوکز خون در پایان هفته پنجم در گروه شاهد، دیابتیک و پیش درمانی به ترتیب 5.0±99.4، 34.5±454.7 و 50.56±303.6 تعیین شد. میانگین گلوکز خون در پایان هفته پنجم در گروه پیش درمانی در مقایسه با گروه دیابتی گزنه به طور معنی داری کمتر بود (p<0.05). درصد سلول های بتا جزایر لانگرهانس گروه شاهد 73.6%، در گروه دیابتی 1.9% و در گروه پیش درمانی 22.9% بوده است (p<0.05).
عصاره برگ گزنه می تواند یک نقش حفاظتی به صورت جلوگیری از افزایش شدت میزان گلوکز و نیز نقش حفاظتی در تخریب سلول های بتا جزایر لانگرهانس در اثر STZ در موش های هیپرگلیسمیک داشته باشد.