بررسی اثرات سیکلوفسفامید بر مورفولوژی و مورفومتری تخمدان و رحم در موش سوری

هدف از انجام این تحقیق مطالعه علت کاهش میزان باروری بعد از شیمی درمانی بود. سیکلو فسفامید یکی از داروهای مهم در شیمی درمانی است که در درمان بسیاری از بیماری های سرطانی و خود ایمنی مصرف می شود. در این تحقیق 20 قطعه موش سوری ماده به سن 5 تا 6 هفته انتخاب شد. به 12 قطعه داروی سیکلوفسفامید به مقدارmg/kg BW 75 و به 8 قطعه دیگر، به عنوان شاهد، آب مقطر استریل به طریق داخل صفاقی (i. p.) تزریق گردید. در مطالعه ساختار بافتی تخمدان، انواع فولیکول های باقی مانده در هر دو تخمدان و جسم زرد شمارش شدند و قطر تخمدان ها هم اندازه گیری گردید. میانگین تعداد فولیکول های مقدماتی در گروه شاهد 135 ± 1210 و در گروه آزمایش 55 ± 464 بود. این ارقام نشان می دهند که بیش از 50٪ از ذخیره فولیکول های مقدماتی تخریب شده اند. البته میانگین فولیکول های ثانویه، ثالثیه و جسم زرد هم در نمونه های آزمایش به طور معنی دار کاهش یافته بود (P<0.05). در مطالعه هیستومورفومتری، قطر تخمدان هم بررسی گردید که در نمونه های آزمایش به طور معنی دار کاهش یافته بود (P<0.01). میانگین قطر تخمدان در گروه آزمایش 86 ± 9/900 میکرومتر و در گروه شاهد 78 ± 1703 میکرومتر بود. در مطالعه هیستومورفومتری ضخامت کل رحم و آندومتر نیز اندازه گیری شد. ضخامت رحم در گروه آزمایش 23 ± 1/393 و در گروه شاهد 13 ± 7/745 میکرومتر بود و ضخامت مخاط رحم (آندومتر) در گروه آزمایش 10 ± 194 و در گروه شاهد 16 ± 1/392 میکرومتر بود که اختلاف معنی داری (P<0.001) را نشان می دهد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که شیمی درمانی با سیکلو فسفامید بر روی ساختار تخمدان اثر گذاشته و آن را تغییر می دهد. این تغییر به صورت تخریب فولیکول های تخمدانی، به خصوص فولیکول های مقدماتی است. با کاهش فولیکول های تخمدانی، تخمدان کاهش قطر (آتروفی) یافته و ضخامت آندومتر نیز کاهش می یابد. این روش مطالعه به نظر می رسد برای اثبات اثرات سوء شیمی درمانی بر روی توان تولید مثلی مناسب باشد.