ارزیابی بافتی و هیستومورفومتری استخوان سازی القاشده با استفاده از ترکیب اکتاکلسیم فسفات و ژلاتین ماده زمینه ای استخوان در ضایعات استخوان پاریتال موش صحرایی

بیان مساله: برای بهبود ترمیم استخوان از روش های مختلفی از جمله کاربرد ژلاتین ماتریکس استخوانی (BMG) استفاده می شود.
مطالعه حاضر باهدف ارزیابی روند القای استخوان سازی و تعیین حجم استخوان جدید پس از کاشت اکتاکلسیم فسفات (OCP) و ژلاتین ماده زمینه ای استخوان (BMG) به تنهایی و یا در حالت ترکیب با یکدیگر در محل ضایعات استخوانهای پهن موش صحرایی انجام شد.
در این مطالعه تجربی، 100 سر موش صحرایی جوان بالغ (5-6 هفته ای) با وزن متوسط 120-150 گرم از جنس نر و از نژاد Sprague Dawley مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه ها به طور تصادفی به گروه های آزمایشی (مورد) (OCP/BMG، BMG، OCP) و شاهد تقسیم شدند. در گروه های آزمایشی، ضایعه ای به قطر 5 میلیمتر بر روی استخوان پاریتال ایجاد شد و مقدار 5 میلیگرم OCP و BMG به تنهایی و یا حالت ترکیب OCP/BMG) به نسبت 1:4) در محل ضایعه کشت داده شد. در گروه شاهد از هیچ ماده ای در محل ضایعه استفاده نشد. به منظور بررسی روند القای استخوان سازی و اندازه گیری حجم استخوان جدید، 5، 7، 14، 21 و 56 روز پس از کاشت، نمونه برداری انجام شد. پس از آماده سازی بافتی نمونه ها، تهیه مقاطع و رنگ آمیزی آنها با استفاده از هماتوکسیلین- ائوزین (H&E) و آلسین بلو، درصد حجمی استخوان جدید ساخته شده در تمامی گروه ها به وسیله میکروسکوپ نوری و عدسی چشمی مدرج و نیز روش هیستومورفومتری، مورد بررسی و سنجش قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SAS و آزمون آماری ANOVA مورد تحلیل قرار گرفتند؛ علاوه بر آنالیز واریانس برای هر متغیر به طور جداگانه میانگین، انحراف معیار، خطای معیار و ضریب تغییرات نیز محاسبه گردید. مقایسه بین میانگین اندازه های به دست آمده در گروه های آزمایشی با یکدیگر و با گروه شاهد با استفاده از آزمون چند دامنه ای Duncan و در سطح 05/0 انجام شد.
روند القای استخوان سازی در گروه های آزمایشی (مورد) 5-14 روز پس از کاشت آغاز شد. در طی روزهای بعد، ضمن افزایش تدریجی حجم استخوان جدید، با ظهور حفره های مغز استخوان و تشکیل مغز استخوان خون ساز، استخوان جدید از تکامل بیشتری برخوردار شد و همزمان مواد کاشته شده نیز به مرور جذب شدند. در گروه شاهد، 56 روز پس از عمل، محل ضایعه به وسیله بافت همبند متراکم، اشغال شد و جزایر کوچکی از استخوان جدید در مجاورت و چسبیده به حاشیه ضایعه و استخوان میزبان مشاهده گردید. طبق نتایج حاصل از مطالعه هیستومورفومتری، بیشترین میانگین حجم استخوان جدید ساخته شده مربوط به گروه آزمایشی OCP/BMG بود؛ پس از آن گروه های آزمایشی OCP و BMG دارای بیشترین و گروه شاهد دارای کمترین حجم استخوان جدید بودند. حجم استخوان جدید در تمامی گروه های آزمایشی نسبت به گروه شاهد از افزایش معنی دار آماری برخوردار بود (P<0.05).
ترکیب OCP/BMG در تمایز سلول های استئوبلاست، القای استخوان سازی و در نهایت استخوان سازی جدید از قدرت بیشتری برخوردار می باشد؛ به نظر می رسد استفاده از ترکیب این دو ماده می تواند در ترمیم نقائص استخوانی جمجمه مفید واقع گردد.