پذیرش هیچ نظریه ای در علم موجه نیست! استدلالی بر علیه واقع گرایی علمی

نویسنده:
پیام:
چکیده:
واقع گرایی علمی، به عنوان نظریه ای دربار? علم، صورت بندی های مختلفی را پذیرفته است؛ براساس یکی از رایج ترین این صورت بندی ها، این نظریه ادعایی دربار? هدف علم است. برطبق این برداشت، از نظر واقعگرا هدف علم صدق است و نحو? درست پذیرش یک نظریه باور به صدق آن است. این مقاله درصدد آن است تا نشان دهد واقع گرایی علمی به این نتیجه می انجامد که «پذیرش هیچ نظریه ای در علم موجه نیست» و این، قابل قبول نیست به ویژه اگر نتیج? نظریه ای باشد که مدعی نزدیک بودن به فهم عرفی است؛ و در نتیجه می تواند مبنای استدلالی برعلیه واقع گرایی علمی باشد. به منظور نشان دادن اینکه واقع گرایی علمی به چنین نتیجه ای می انجامد لازم است مفاهیم «توجیه»، «پذیرش» و «نظریه» هر یک به انداز? کافی بررسی شوند و درکی از آنها ارائه گردد که، اولا، قابل دفاع و مناسب بحث در فلسفه علم باشد و ثانیا، با واقع گرایی علمی، که قرار است برعلیه آن استدلال شود، سازگار باشد. از همین روی بخشی از این مقاله به تحلیل این مفاهیم خصوصا مفاهیم «توجیه» و «پذیرش» اختصاص یافته است. در ادام? مقاله با مطرح کردن مفهوم توجیه عملی نشان می دهم پذیرش نظریات به لحاظ عملی، موجه است و از این بالاتر شرط لازم هر عمل هدفمند و عقلانی ای توسل به نظریات است. اما روشن است که در شرایط واقعی باید از بین نظریات رقیب انتخاب کرد و برای انتخاب به معیار هایی احتیاج است. فیلسوفان علم مزیت های کم و بیش مشابهی را به عنوان معیار انتخاب از بین نظریات رقیب پیشنهاد داده اند. در واپسین بخش مقاله فهرستی از مزیت ها بررسی شده و نشان داده می شود که هرچند این مزیت ها هنگامی که نپذیرفتن نظریه ای را توصیه می کنند در راستای وظایف معرفتی ما قرار میگیرند ولی آنگاه که پذیرفتن نظریه ای را توصیه می کنند فقط توجیه عملی دارند.
زبان:
فارسی
در صفحه:
65
لینک کوتاه:
magiran.com/p478042 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!