مدخلی بر بازاندیشی مفاهیم قوم، قومیت و اقوام ایرانی

قوم، قومیت و مفاهیمی از این دست در ادبیات علمی حوزه جامعه شناسی و علوم سیاسی کاربرد زیادی یافته است. در گذشته این مفاهیم به نوعی تداعی گر تفاوت های نژادی و مذهبی گروه های ساکن در جوامع اروپایی و بعد ها امریکا را تداعی می کرد. معنای این واژه ها برای نشان دادن گروه های کافر، نجس، سیاهان وغیر مسیحیان و مهاجران به کار برده می شد. امروزه معمولا این گونه مفاهیم برای نشان دادن شاخص های زبانی و گاه مذهبی گروه هایی از جامعه به کار می رود که از نظر این شاخص ها و در نتیجه هویت اجتماعی و فرهنگی با دیگر شهروندان آن جامعه دارای تفاوت هایی است. ضمن آن که تعریف این مفاهیم به تعداد محققانی است که از آن استفاده کرده اند! در این مقاله این پرسش طرح شد که آیا کاربرد علمی این مفاهیم با آن سابقه ی تاریخی و نظری در جوامع اروپایی برای اقوام ایرانی با ویژگی های تاریخی و جامعه شناختی خاص آن می تواند قابل پذیرش باشد؟ در این مقاله تلاش شده تا ضمن توجه نظری به مفاهیم قوم و قومیت و مفاهیمی از این دست،نشان داده شود که کاربرد این مفاهیم معرف ویژگی های گروه های زبانی و مذهبی ایران نیست.این گروه ها مهاجران تازه وارد به ایران نیستند و همگی این گروه ها، همانند دیگر ایرانیان سهم مهمی در تشکیل و تداوم تمدن ایرانی داشته اند؛ لذا به جای کاربرد این مفاهیم، پیشنهاد شد از مفهوم اقوام ایرانی که معرف نزدیکی ایرانیان است استفاده شود.