بررسی میزان به کارگیری و اثربخشی روش های کاهنده خستگی در بیماران مراجعه کننده به انجمن MS ایران

90-75 درصد از بیماران مبتلا به MS از خستگی رنج می برند، اهمیت خستگی و اثرات آن بر زندگی بیماران لزوم استفاده از روش های کاهنده خستگی غیردارویی را مورد تاکید قرار داده است.

مطالعه حاضر از نوع پیمایشی - مقطعی است که تعداد 100 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها پرسش و پاسخ و ابزار آن پرسشنامه بود. جهت اندازه گیری خستگی از مقیاس اندازه گیری شدت خستگی (FSS)، هم چنین جهت اندازه گیری میزان به کارگیری و اثربخشی روش های کاهنده خستگی از پرسشنامه روش های کاهنده خستگی و مقیاس راحتی از خستگی استفاده گردید. داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های مجذور کای و دقیق فیشر استفاده شده است.

نتایج نشان داد بیشترین درصد واحدهای مورد مطالعه (63%) دچار خستگی شدید (70-40) بودند. هم چنین شایع ترین روش های کاهنده خستگی عبارت بود از: دراز کشیدن (51%) تماشا کردن تلویزیون (30%) استراحت دوره ای (28%) نشستن بدون انجام فعالیت (28%). اثربخش ترین روش های کاهنده خستگی مورد استفاده بیماران در پژوهش حاضر خوابیدن (17/8)، چرت روزانه (4/8)، دوش آب ولرم (25/7)، دوری از گرما (16/7) و نرمش کردن (14/7) بوده است. در بررسی علایم همراه با خستگی نتایج نشان داد که شدت خستگی بر برخی علایم مثل کرختی اندام ها، گسستگی فکری، اختلال در حافظه، بی حوصلگی، نداشتن ظرفیت انجام کار، احساس ضعف و بی حالی و تغییر وزن (کاهش یا افزایش وزن) تاثیر داشته است. میان شدت خستگی و اثربخشی کلی روش های کاهنده خستگی ارتباط معکوس بوده و معنادار نمی باشد (063/0-=r و 532/0=p). به عبارتی هنگامی که شدت خستگی در بیماران مبتلا به MS بالا می رود هیچ روشی نمی تواند به طور کامل این خستگی را بر طرف نماید.

این مطالعه نشان داد موثرترین روش های کاهنده خستگی: خوابیدن، چرت روزانه، دوش آب و لرم، دوری از گرما و نرمش کردن بوده است. در این بیماران آموزش های پرستاری، فعالیت های روزانه و مراقبت ها باید به گونه ای باشد که بیمار در فواصل متناسب اقداماتی جهت کاهش خستگی خود انجام دهد. اما چنانچه بیمار به سطح بالای خستگی برسد استفاده از هر روشی؛ از آسان ترین و در دسترس ترین می تواند در کاهش خستگی موثر باشد.