بررسی ارتباط زمان شروع تغذیه تکمیلی بر رشد جسمانی کودکان زیر 2 سال در غرب تهران

شروع نامناسب تغذیه تکمیلی، یکی ازعلل مهم تاخیر رشد و بروز سوء تغذیه نوزادان می باشد که در نهایت منجر به عوارض اقتصادی جبران ناپذیر می گردد. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط زمان شروع تغذیه تکمیلی و همچنین زمان شروع هرنوع از غذاهای تکمیلی اصلی بر رشد کودکان زیر 2 سال در مراکز بهداشتی درمانی غرب تهران انجام شد.
این مطالعه همگروهی تاریخی با استفاده از مندرجات پرونده های بهداشتی 359 کودک سالم کمتر از 2 سال مراکز بهداشتی درمانی شهری غرب تهران، در سال 1382 و با نمونه گیری خوشه ایانجام شد. کودک بایستی سالم، ترم، با وزن هنگام تولد مناسب، دارای مادر سالم، واکسیناسیون کامل و تغذیه انحصاری با شیر مادر پیش از شروع تغذیه تکمیلی می بود. شاخص های رشدی شامل نمرات انحراف معیار قد و وزن براساس مرجع رایج NCHS (National center for health statistics) بودند. تحلیل اطلاعات در نرم افزار(version 11.0)SPSS و با استفاده از از تست آماری ANOVA انجام شد.
در کل 183 پسر و 176 دختر بررسی شدند. روند کلی رشد در هر دو جنس، به این شکل بود که در ماه اول، افزایش مشخص رشد دیده می شد، سپس تا حدود یک سالگی، افت رشد وجود داشت که پس از یک سالگی جبران می شد. شروع زودرس تغذیه تکمیلی(پیش از 6 ماهگی)، نسبت به پس از 6 ماهگی، موجب پایین تر بودن شاخص های رشدی، هرچند غیرمعنی دار، می شد. شروع زودرس آبمیوه(6-4 ماهگی)، با افت رشدی معنی دار همراه بود. با شروع بموقع زرده تخم مرغ(8-6 ماهگی)، رشد قدی و نه وزنی، نسبت به گروه شروع دیررس، بهتر بود. شروع زودهنگام گوشت(6-4 ماهگی)، نسبت به پس از 6 ماهگی، موجب افت شاخص های رشدی، هرچند غیرمعنی دار، می شد.
این مطالعه نشان می دهد که زمان شروع تغذیه تکمیلی و نیز زمان شروع هر یک از غذاهای تغذیه تکمیلی، بر رشد کودکان مورد بررسی موثر بوده اند. انجام مطالعات آینده نگر قویا توصیه می شود.