نگاهی رده شناختی به نحو زبانهای فارسی میانه

«رده شناسی»،ضمن اشاره به طبقه بندی ساختاری زبان های مختلف، به مطالعه الگوها و یا تعمیم های موجود میان زبانها (تعمیم زبانی) نیز اطلاق می شود. این شاخه جذاب از زبان شناسی، به دنبال دسته بندی زبان های جهان و یافتن روابط موجود میان آنها به لحاظ ساختارهای دستوری ودرنهایت، ارائه اهمیت های رده شناختی آنها است.
مقاله حاضر بر آن است تا ضمن معرفی حوزه رده شناسی زبان و رویکردهای مطالعاتی آن، با بهره گیری از برخی مثالها و تحلیل نحوی آنها، آرایش انواع سازه ها درفارسی میانه پهلوی را مشخص کرده و سپس جایگاه این زبان را در رده های ممکن نحوی با نگاه رده شناختی معین سازد. ساختها و سازه های نحوی مورد مطالعه عبارت اند از: ساخت جمله، حرف اضافه، صفت و موصوف، قید،ساخت تفضیلی، بند موصولی، فعل کمکی، ادات منفی ساز،فعل ربطی، وندها، ساخت اضافه، عدد، پرسشواژه. آوانویسی متون به شیوه مکنزی بوده و داده های مورد مطالعه، عمدتا برگرفته از متون سده های نخست دوره اسلامی است.
در کل می توان گفت که پهلوی، زبانی است پیوندی با لعاب ضعیفی از ترکیبی. درعین حال، این زبان دارای آرایش آزاد بوده و به طور مشخص، نمی شود آن را به یک رده زبانی خاص محدود کرد.